Boekvonnis over Natan Z. van Arjan Alberts

Namens Xander Uitgeverij mochten wij een leesclub houden met het boek Natan Z. van Arjan Alberts.

Even de achterflap van het boek:
Acht jonge moeders zijn door een seriemoordenaar om het leven gebracht. Ieder van hen leed aan een ongeneeslijke ziekte. De dader, Natan Z., zit veilig in een tbs-kliniek, maar dreigt door een fout van justitie vroegtijdig vrij te komen. Tijdens het proces doet zijn advocaat Reinier een gruwelijke ontdekking.

Tegelijkertijd speelt de jonge therapeute Suus een levensgevaarlijk spel op de afdeling waar Natan vastzit en werkt Hannah, echtgenote van Reinier en een bekende Nederlandse schrijfster in de Franse Alpen aan haar nieuwe roman… over Natan. Terwijl ze probeert te overleven in het afgelegen Franse landhuis ontrafelt ze mysteries en ontdekt ze wie het op haar heeft voorzien.

Arjan Alberts brengt de lezer in het hart van een tbs-kliniek, een zenuwslopende strafrechtzaak en een meesterlijk spel rondom een seriemoordenaar wiens zieke karakter ondoorgrondelijk lijkt…

Wie waren de deelnemers:

Sandra Vets
Tamara van Houwelingen
Lien Gautiers
Karen Hertogs
Mireille Declerck
Wilma Veltkamp
Ink Kroon
Jacqueline Musch als begeleider van de groep.


Arjan Alberts nam zelf ook deel aan de leesclub en was zeer actief. Er werden vele vragen op hem afgevuurd, die hij allen steeds snel en uitgebreid beantwoordde. Ik wil alle deelnemers bedanken voor hun inzet, de auteur voor zijn enthousiasme en natuurlijk Xander Uitgevers voor het beschikbaar stellen van de leesexemplaren.

*De cover

Wilma geeft aan  hem wel een beetje unheimisch te vinden, wat komt door die vervagende persoon aan het eind van de tunnel.

Lien: "Ik vind de cover zeker oké. Ik vind dat hij goed bij het boek past. Meer moet dat niet zijn. De man wandelt naar buiten en wordt wazig, interpreteer ik als "de toekomst ligt open, de toekomst is wazig en onvoorspelbaar."

De rest vond de cover niet heel opvallend, maar zou hem wel oppakken. Vooral door het TBS.

*Wat verwachtte men vantevoren?

Wilma: " Ik verwacht een boek waarin de wantoestanden in tbs klinieken aan de orde komen. Ik denk dat bepaalde zaken me laten huiveren van onbegrip dat zoiets mogelijk is."

Ink: "Naast natuurlijk een Keispannend boek, verwacht ik ook een creepy verhaal. Bij TBS denk je toch aan echte enge misdrijven. Ook ben ik benieuwd hoe levensecht de wereld in de kliniek beschreven wordt."

Mireille: "Wat ik verwacht is een vlot lezende thriller die een ferme inkijk biedt in de werking van tbs in Nederland."

Lien wordt verrast door de groep en het boek:"Ik dacht dat het non-fictie ging zijn, toen ik de korte inhoud las. Dus het is wél fictie? (lees ik hier) Ik heb zelf in de gevangenis gewerkt, dus ik wil vooral lezen hoe het er in Nederland (beter) aan toe gaat. Psychiatrie, misdaden, collocatie, internering, daders en slachtoffers, het boeit me allemaal... Dus ik ben gewoon nieuwsgierig naar het verhaal. "

* Halverwege de leesclub vragen wij de deelnemers altijd hoe het boek bevalt?

".. maar het leest ... het leest ... het leest ... je wil altijd maar verder."zegt Mireille

Tamara: "Ik had, zonder ik het doorhad, 50% gelezen van het boek. Het is niet nagelbijtend spannend, maar wel dreigend. Je blijft lezen."

Jacqueline: "Het verhaal is makkelijk leesbaar ondanks dat het erg spannend is en sommige personages vreselijk zijn ben ik toch nieuwsgierig naar ze. Ik merk dat ik de verhaallijn aan het invullen ben. Ik zit er dus lekker in ondanks dat ik mijn tijd moet verdelen tussen werk,studie, lezen en en pup Bas."

Sandra: "Ja, het leest lekker weg. De personages zijn goed afgelijnd - sommigen vind ik iets dommer/naïever/meer enerverend dan anderen - anderen heb ik meer sympathie voor. Suus sprak mij aanvankelijk het meeste aan maar er gebeuren dingen die ervoor zorgden dat mijn sympathie voor haar meer omsloeg in: Dom kind, wat doe je nu?"

Karen: "Ik kan het boek maar heel moeilijk wegleggen.... ieder personage trekt aan me. Het is een psychologisch machtsspel en daar hou ik wel van.... ja vandaag wil ik het boek uit. Want ik heb zo het gevoel dat we het laatste van de personages nog niet gezien hebben!!!!"

* Tijdens het lezen vuren de deelnemers nogal wat vragen af op Arjen Alberts. Wij maken een kleine selectie:

- Heb je met veel medewerkers van een TBS kliniek gesproken?

Ik deed onderzoek voor de Inspectie Veiligheid en Justitie. In dat kader had ik toegang tot alle locaties en kon ik spreken wie ik wilde. Uiteraard in goed overleg met het management van de inrichtingen. Soms is het verstandig om een bepaalde afdeling niet op te gaan of een tbs'er te spreken. Meer dan in het reguliere gevangeniswezen lieten we de keuze voor gesprekspartners in tbs-inrichtingen aan het management over. Vaak spraken we leden van de clienten raad waarin een vertegenwoordiging van de tbs-gestelden zit. Inspecties voerde ik altijd samen met een collega uit. We waren tijdens gesprekken alleen met de tbs'ers zodat ze vrijuit konden spreken en droegen een alarmpieper bij ons voor het geval dat. Personeelsleden voor groepsgesprekken werden ook door het management geselecteerd, maar als we de afdelingen bezochten dan spraken we willekeurig mensen aan. We werden dan altijd begeleid waardoor duidelijk was wat we kwamen doen en personeelsleden deden graag hun verhaal. Het kwam ook voor dat we personeel de gelegenheid boden om apart met ons te komen spreken. Bijvoorbeeld indien we een incidentonderzoek deden en (het vermoeden bestond dat) er sprake was van een angstcultuur.

 -Tamara vraagt of  Natan Z. volledig verzonnen is of dat  iemand Arjan inspiratie gegeven heeft
om Natan Z. te creëren?

Veel van wat er in Natan Z. staat is ergens op gebaseerd. Diverse gebeurtenissen hebben echt plaatsgevonden en sommige heb ik zelf meegemaakt.

- Soms denk ik echt dat thrillerauteurs zelf een verdorven geest hebben 😛. Jeetje.... dus de vraag: hoe kom je hierop?

Goede vraag Karen Hertogs. Een goede vriend van me las mee. Hij was in een vorige functie Hoofd Behandeling in een tbs-kliniek en vertelde me dat de tbs'ers in Natan Z. levensecht zijn en stuk voor stuk ex-patienten van hem zouden kunnen zijn. Uiteraard heb ik veel research gedaan en heb me goed proberen in te leven in de stoornissen. Een narcistische persoonlijkheidsstoornis paste goed bij Natan. Dat maakte hem heel interessant (vooral in relatie tot Reinier en Suus) en ik kon er een oorzaak in zijn jeugd aan verbinden. Waarom is Natan zo (geworden)? Ik vond het interessant om het antwoord daarop vanuit verschillende perspectieven in te vullen. Over hoe ik de verschillende verhaallijnen vervolgens met elkaar verbonden heb zou ik een boek kunnen schrijven. Dat is een heel proces. De decors kende ik stuk voor stuk heel goed en bijna alle situaties zijn gebaseerd op verhalen die ik heb gehoord of dingen die ik zelf heb meegemaakt. Het gedrag van Maykel als hij naar Suus kijkt zag ik toen ik samen met een vrouwelijke collega een interview met tbs'ers had. Hij bewoog zijn hoofd een uur lang heen en weer en keek haar zo aan zonder een woord te zeggen. En wat zich tussen Natan en Frans voordeed is echt gebeurd. Net als wat er met de hond in het Pieter Baan centrum gebeurde. En de hond die Natan uit het water haalde dat deed ik zelf. En het was mijn vader die ik als kind in het water duwde en het was de zoon van mijn oudoom die verdronk in de Lek en in de buurt van Schoonhoven werd teruggevonden, staand in het riet. Natuurlijk heb ik veel aangedikt en geschoven met personen, situaties en decors en natuurlijk is het fictie, maar alles wat ik schreef zag ik echt gebeuren. Tijdens het schrijven van dit boek leefde ik tachtig procent van de tijd alleen maar daar. Voor mij was die wereld bijna echt.

Zoals je al kan zien aan de lengte van de meeste antwoorden, was Arjan altijd bereid tot alle vragen beantwoorden. Helaas is er geen ruimte alles te plaatsen.

*Hoe luidde het oordeel toen men het boek uit had?

Lien
Vaak heb ik grote ogen getrokken want er gebeurt heel wat. Ook al ben ik vanwege mijn beroep wel wat gewend, vaak moest ik even teruglezen en slikken. Wow.. hoe ziek kunnen mensen in hun hoofd zijn!

Jacqueline
Wat ik nog wel wil verklappen is dat toen ik het boek uit had, het verhaal eerst even heb moeten laten bezinken en de volgende dag een aantal bladzijden opnieuw heb gelezen om het einde goed te laten landen. Ik vind het superknap wanneer ik als lezer zo door een auteur wordt meegenomen in een verhaal, dat zo gruwelijk spannend is dat ik het verhaal als lezer nog aantal dagen nog niet los heb gelaten.

Wilma
 Langzaam wordt de spanning opgebouwd en af en toe wil je de hoofdpersonen wel een draai om de oren geven om ze hun verstand weer terug te laten krijgen. Het verhaal wordt met een vaart verteld, jammer dat het wat vaag eindigt. Dit liet mij wel zitten met een gevoel van onvrede.

Sandra
Natan Z. Is een sterk geschreven thriller die goed uitgewerkt werd, goed opgebouwd werd en je personages bezorgt die je zullen frustreren (Suus is écht wel een dom, naïef wicht, Reinier is niet bepaald een held en eerlijk gezegd, als ik in Hannahs schoenen had gestaan was ik na één minuut al van die berg afgezakt!). En net dat maakt van Arjan Alberts een sterk auteur. De karakters zijn niet echt aardig en aaibaar, maar je blijft hen toch volgen. Je wilt weten wat er met hen gebeurt. Dat is sterk, dat je dit als auteur kunt verwezenlijken.

Tamara
Maar wat nog het allermooiste was aan dit boek, is de ontknoping! Echt, normaal zie ik die al van mijlenver aankomen... maar deze ontknoping kwam zo onverwachts dat het mij even uit het veld heeft geslagen! Ik zat echt: huh? Wat? Hé? Serieus? Sudewattuhhuh?? En als een auteur dit weet te bereiken: Chapeau!!!! Dan heb je het echt heel goed gedaan!

Mireille
De ontknoping is zo onverwacht dat ik het, zelfs na 2 maal herlezen, nog steeds niet goed snap.
Het boek leest als een trein en je wil de personages blijven volgen.
Maar doordat er door Suus wel erg grote professionele fouten gemaakt worden, naar mijn mening, en het feit dat ik met een hele boel vragen blijf zitten, wat voor mij persoonlijk erg frustrerend is, geef ik het boek slechts 3,5 kraai

Karen
Voor de liefhebbers van psychologische thrillers en fans van Hanibal Lecter een grote aanrader. Zeer zeker verstand op 0 en lezen maar. Laat je je meenemen doorheen de geest van Natan Z en zijn hulpverleners en medepatiënten.






Wat vond de auteur zelf van de leesclub?

Als thrillerschrijver moet je met spanning kunnen omgaan. Maar als je eigen thriller het onderwerp wordt van een boekvonnis dan kan de spanning hoog oplopen. Zeker wanneer je uitgenodigd wordt om tijdens het boekvonnis mee te lezen. Alles mag je volgen: elke stap, elke opmerking, elke kraai. En dat terwijl er elk moment van de dag óf nacht een vernietigend oordeel kan binnenkomen. Acht paar ogen die door jouw wereld struinen, die de karakters die je hebt bedacht fileren, vervloeken, in hun armen sluiten. Die tussen de bedrijven door op elk moment van de dag én nacht in Natan Z. lezen. Die tijdens de bedrijven alleen nog maar aan Natan Z. denken. Op de fiets, in de trein en als het boek uit is eraan blijven denken. En dan, als de kraaien om je oren vliegen, valt alle spanning van je af. 

Heel erg bedankt voor de leuke manier waarop ik als auteur betrokken werd bij dit boekvonnis!


*Conclusie: Opnieuw een zeer geslaagde en leuke leesclub, dat als eindoordeel met een 4,5 kraai
kwam! Een boek dat door alle deelnemers erg snel gelezen werd. Een teken dat men het slecht weg kon leggen.
Een debuut wat onze leesclub in zijn macht hield en een aantal van ons in verwarring achter liet.