Arjan Alberts ondervraagd

C: Daan Brand

Het boek Natan Z. is aan het rondzingen op internet met alleen maar positieve ervaringen van lezers. De schrijver is Arjan Alberts en op internet staat het volgende: Arjan Alberts (1975) is schrijver en jurist. Hij werkte zeventien jaar voor het Ministerie van Justitie en Veiligheid. De laatste jaren was hij als coördinerend inspecteur verantwoordelijk voor incidentonderzoek in gevangenissen en tbs-klinieken. Sinds 2017 heeft hij zijn eigen juridisch adviesbureau.

Wij wilden meer weten van deze auteur.

*Wil je je aan de hand van 5 woorden aan onze lezers voorstellen?

Vader, schrijver, jurist, dromer, bedenker.

*Je boek Natan Z wordt enorm goed ontvangen? Hoe ervaar je dat?

Het voelt een beetje onwerkelijk. Heel lang is Natan Z. mijn wereld geweest en vanaf het moment dat het boek uitkomt open je de deuren naar die wereld en kan iedereen daarin rondstruinen, zich vergapen, verwonderen en alles wat je koestert aan diggelen slaan. Iedereen kijkt met andere ogen en heeft andere verwachtingen en als de reacties dan positief zijn dan geeft dat natuurlijk veel energie.

*Wanneer begon je met Natan Z.? Hoe ontstaat het idee en hoe dan

verder?

In de winter van 2004 was ik voor het eerst op een locatie in de Franse Alpen die een belangrijk decor vormt in Natan Z. Ik zag meteen de potentie van deze locatie voor een spannend verhaal. Ik werkte toen al voor justitie en hield me bezig met terrorismebestrijding. Sindsdien ben ik zeker tien keer op die locatie geweest en wilde elk detail van de omgeving leren kennen zodat ik mijn verhaal als een film zou kunnen vormgeven. In de winter van 2017 was ik net na de jaarwisseling opnieuw op deze locatie en had een korte vakantie tussen twee belangrijke tbs-onderzoeken in. Toen bedacht ik de contouren van Natan Z. De maanden daarna werkte ik de opzet van het verhaal verder uit.

*Schreef je hier voor al verhalen of kom je helemaal out of the blue met je eerste verhaal gelijk in boekvorm?

Ik heb twee keer eerder een verhaal geschreven. Mijn eerste verhaal schreef ik toen ik 18 jaar was. Het was een sciencefictionverhaal over een reis langs planeten. Mijn tweede verhaal schreef ik acht jaar geleden. Dat ging over een terroristische aanslag. Mijn leerschool was het schrijven van deze twee verhalen. Ik heb twee keer een verhaal uitgedacht en een project afgerond, maar vooral veel meters gemaakt.

*Waarom koos je voor een thriller? En niet bijvoorbeeld een non fictieboek?

In het najaar van 2016 keek ik naar het programma ‘De pennen zijn geslepen’. In dat programma werd een aantal bekende Nederlanders begeleid bij het schrijven van een thriller. Als ik nu terugdenk aan dat programma dan denk ik dat dat beslissend in de keuze voor een thriller is geweest.

*Je gebruikte een niet vaak voorkomend onderwerp als de tbs. Terwijl het de leefwereld is van de gevaarlijkste veroordeelden van het land. Was het voor jou vanaf de start duidelijk dat je dit onderwerp wilde?

Ik wilde eigenlijk een legal thriller schrijven. Maar toen ik de opzet voor het verhaal maakte was ik vooral met mijn gedachten bij de dingen die ik in de tbs-klinieken zag gebeuren. Die dingen kregen daardoor een hele natuurlijke plek in het verhaal. Natan Z. heeft natuurlijk een legal aspect, maar het is vooral een thriller die zich afspeelt binnen de muren van de tbs-kliniek.

*Door je functie van coördinerend inspecteur was je verantwoordelijk voor incidentonderzoek in gevangenissen en tbs-klinieken. Je had met best heftige zaken te maken lijkt mij. Wat vond je het mooie aan jouw werk toen. En wat trok je minder?

Veel onderzoeken die ik deed hadden te maken met beveiligingsrisico’s. Invoer van verboden goederen als wapens en drugs en risico’s op ontvluchting. Het mooie van mijn werk was dat ik voor klinieken inzichtelijk kon maken hoe tbs’ers drugs en zelfs vuurwapens de kliniek in zouden kunnen smokkelen en dat dit direct tot maatregelen leidde om dit te voorkomen.

Het zwaarste vond ik het onderzoek naar een incident waarbij een medewerker van een tbs-kliniek om het leven was gebracht door een tbs’er. De impact die dit had voelde je in de hele organisatie en verschillende interviews verliepen zeer emotioneel.

*Ook al is TBS altijd nodig, maar kunnen ze het ooit goed doen daar? De maatschappij hoort alleen maar als het fout gaat. Op verjaardagen zal een sociotherapeut niet graag noemen welk werk hij waar doet. Hoe reageerde men eigenlijk op jouw werk?

C Daan Brand

Ik denk dat mensen die in de tbs werken daar met recht trots op mogen zijn. De tbs ligt altijd onder een vergrootglas omdat de impact enorm kan zijn als het misgaat. Maar er gaat ook heel veel goed. Per jaar zijn er 50.000 verlofbewegingen van tbs’er en het gaat zeer zelden fout. Ik deed voor justitie niet alleen onderzoek in tbs-klinieken. Ik was bijvoorbeeld verantwoordelijk voor een omvangrijk onderzoek naar de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Binnen de grenzen van wat je met de buitenwereld kunt delen kon ik op verjaardagen over veel maatschappelijke onderwerpen meepraten.

*Wat voor werk doe jij nu precies?

Sinds juli 2017 heb ik mijn eigen adviesbureau “Comply4u” en ondersteun ik bedrijven en instellingen bij het naleven van wet- en regelgeving.

Terug naar boeken:

*Wat lees jezelf graag?

Ik ben gek op verhalen die aan je trekken. Waar je elk moment van de dag aan moet denken en die je eigenlijk niet kunt wegleggen. Dat kan een spannend verhaal zijn, maar ook een verhaal dat gewoon heel mooi of ontroerend is. Dat had ik bijvoorbeeld bij “For Whom the Bell Tolls” van Hemingway en bij Angela’s Ashes van Frank McCourt. Dat laatste boek las ik toen ik in Ierland woonde en beleefde ik daardoor misschien wel extra intens. Verder heb ik veel van Isabel Allende, John Irving, Leon de Winter en Nicci French gelezen. En bijna alles van John Grisham. Tijdens de eerste week van mijn rechtenstudie keken we met 500 eerstejaars naar “The Firm” en die film maakte zoveel indruk dat ik daarna veel van zijn boeken versleten heb.

*Welk boek las je onlangs en vind je een echte aanrader?

Ik las “De Heilige Rita” van Tommy Wieringa en “De acht bergen” van Paolo Cognetti en vond beide heel mooi geschreven. Aan het einde vielen beide verhalen voor mij echter een beetje dood. Wat langer geleden las ik “De waarheid over de zaak Harry Quebert” van Joel Dicker. Dat boek sprak me erg aan. Het is vrij complex van opzet en filmisch geschreven. Het hele boek lijkt te draaien om liefde en moord, maar eigenlijk gaat het om iets heel anders. Die gelaagdheid in een boek en de lezer omverblazen met iets wat hij niet ziet aankomen vond ik heel erg knap.

*Hoe moeten we jou schrijvend voorstellen?

Schrijven achter de laptop doe ik het liefste ’s ochtends. Als ik diep in een verhaal zit ben ik daar in mijn hoofd de hele dag mee bezig. Sommige hoofdstukken heb ik ’s avonds of ’s nachts of tijdens een wandeling helemaal uitgedacht en staan daarna in een keer op papier. Andere hoofdstukken vormen zich tijdens het schrijven.

*Nadeel van zoveel lovende reviews lijkt mij starten aan een nieuw

boek? Ben je al begonnen?

Ik ben met twee nieuwe boeken bezig. De eerste speelt zich net als Natan Z. in de justitiewereld af. De tweede is een historische thriller.