Natan Z. van Arjan Alberts

Titel: Natan Z. 

Auteur: Arjan Alberts

Uitgeverij: Xander uitgevers

Recensie door Sandra

Waardering: 4,5 kraaien

Een veelbelovend debuut van een auteur die je in de gaten mag houden

Officiële korte inhoud

Acht jonge moeders zijn door een seriemoordenaar om het leven gebracht. Ieder van hen leed aan een ongeneeslijke ziekte. De dader, Natan Z., zit veilig in een tbs-kliniek, maar dreigt door een fout van justitie vroegtijdig vrij te komen. Tijdens het proces doet zijn advocaat Reinier een gruwelijke ontdekking.

Tegelijkertijd speelt de jonge therapeute Suus een levensgevaarlijk spel op de afdeling waar Natan vastzit en werkt Hannah, echtgenote van Reinier en een bekende Nederlandse schrijfster in de Franse Alpen aan haar nieuwe roman… over Natan. Terwijl ze probeert te overleven in het afgelegen Franse landhuis ontrafelt ze mysteries en ontdekt ze wie het op haar heeft voorzien.

Arjan Alberts brengt de lezer in het hart van een tbs-kliniek, een zenuwslopende strafrechtzaak en een meesterlijk spel rondom een seriemoordenaar wiens zieke karakter ondoorgrondelijk lijkt…

Ik geef grif toe, als Vlaming, dat de term tbs me totaal onbekend in de oren klonk. Dat moest ik dan ook opzoeken 😉. In Vlaanderen spreekt men over psychiatrische patiënten en collocatie, waarbij een dader geestesziek wordt verklaard en dan wordt opgesloten in een instelling. Helaas gebeurt dit in Vlaanderen lang niet voldoende wegens te weinig plek in dergelijke instellingen, waardoor een geesteszieke gevangene meer in een echte gevangenis belandt dan wat anders.

In Nederland heet dergelijke instelling dus een tbs-kliniek, waar een dader dan kan terechtkomen als hij ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard (‘terbeschikkingstelling’). De dader lijdt dan vaak aan een persoonlijkheidsstoornis of psychiatrische stoornis.

Zo ook Natan Z., een man die acht vrouwen heeft vermoord die aan een ongeneeslijke ziekte lijden. Niet alleen moeders doodde hij, maar ook een kind. Toch staat hij op het punt vrij te komen dankzij de vernuftige tactiek van zijn sluwe advocaat Reinier, die kost wat kost de man vrij wil krijgen, zodat ook hij vrij kan zijn van Natans invloed.

Het verhaal wordt verteld door de ogen van een aantal personages. Je volgt dus telkens hun ervaringen in korte hoofdstukken die elkaar afwisselen. Zo is er Reinier, de advocaat die vrijwillig het dossier van Natan Z. beheert, iets waar hij al snel spijt van kreeg toen hij in contact kwam met Natan. Hij houdt vol omdat hij enerzijds de persaandacht best wel kan gebruiken – once in a lifetime opportunity – en anderzijds omdat Natan hem zo in zijn grip heeft intussen dat hij niet meer kan ontsnappen.

Dan heb je Hannah, Reiniers vrouw, een jonge, talentvolle auteur die na jaren van succes aan writer’s block lijdt. Hannah besluit om Natans levensverhaal te gebruiken voor haar nieuwe boek, en daarvoor gebruikt ze dan weer de informatie die ze stiekem van haar man ‘leent’. Hannah trekt zich terug in de bergen, in het huis van Reiniers ouders, waar ze rustig kan werken aan haar boek. Alleen, daar aangekomen, blijkt al snel dat er iemand achter haar aan zit. Een onbekende stalkt haar en gebruikt haar vorige boeken om gruwelijke taferelen na te laten. Hannah wordt alsmaar nerveuzer en maakt de ene fout na de andere terwijl ze uit probeert te vissen wat er aan de hand is.

Dan is er ook nog Suus. Al snel kom je te weten wat haar relatie is tegenover Natan en waarom ze absoluut als personeelslid in de instelling wil gaan werken waar hij opgesloten zit. Suus neemt drieste beslissingen die ervoor zorgen dat ze zichzelf zo erg in de problemen werkt, dat er geen uitweg meer mogelijk lijkt. Een vogel voor Natans sluwe kat dus.

Deze personages maken dat je telkens weer in drie afzonderlijke verhaallijnen wordt meegesleept die op het einde netjes naar elkaar toe werken. De auteur neemt je professioneel mee, bouwt systematisch de spanning op en zorgt ervoor dat je blijft hangen tot het einde. Je wilt gewoon weten hoe het eindigt, maar de climax is ook een beetje een anticlimax. Je blijft met veel vragen zitten die je ofwel zelf kunt opvullen, of je het einde van het boek opnieuw doen lezen. Bij mij persoonlijk had ik toch een aantal vragen die onbeantwoord bleven, maar dat kan de pret niet bederven.

Natan Z. Is een sterk geschreven thriller die goed uitgewerkt werd, goed opgebouwd werd en je personages bezorgt die je zullen frustreren (Suus is écht wel een dom, naïef wicht, Reinier is niet bepaald een held en eerlijk gezegd, als ik in Hannahs schoenen had gestaan was ik na één minuut al van die berg afgezakt!). En net dat maakt van Arjan Alberts een sterk auteur. De karakters zijn niet echt aardig en aaibaar, maar je blijft hen toch volgen. Je wilt weten wat er met hen gebeurt. Dat is sterk, dat je dit als auteur kunt verwezenlijken.

Het beste personage is echter Natan zelf, een man die af en toe Hannibal Lecter deed oproepen. En net dat vind ik het jammer aan dit boek. Natan wordt verteld vanuit de standpunten van anderen, waardoor hij minder aan bod komt dan ik hem had willen zien. Ook al is hij de schurk, de anti-held, de slechterik, de dader, het had heel interessant geweest om hem nog meer uitgewerkt en verdiept te zien. Een tip voor volgende keer?

En als laatste een kleine opmerking over de cover: ook die had gerust intenser, sterker en donkerder mogen zijn. Het had het boek nog een extra cachet gegeven.

Ik kijk alvast uit naar Arjans volgende boek!

4,5 kraaien