Thrillerlezers in gesprek met Carla de Jong

Je hebt een periode als groepstherapeut in de psychiatrie gewerkt. Wat voor herinneringen heb je aan die baan? Veel mensen zullen het je niet nadoen. Wat vond jij heel leuk aan het werk. En wat vond je de mindere kanten?

Die herinneringen zijn niet vers maar nog steeds levendig. Het was mijn eerste echte baan en die maakt waarschijnlijk vaak het meeste indruk. Ik vond het werk heel afwisselend en boeiend. De contacten met zowel patienten als collega’s zijn vaak intenser en persoonlijker dan in ander werk. Dat was een voordeel en tegelijk een nadeel: het is werk vraagt veel van je als mens.


Je boeken lijken bijna allen af te spelen in de instellingen waar jij werkte. Serpent in een psych kliniek, Gebroken Wit in een ziekenhuis en je nieuwste boek is een ziekenhuisthriller. Wat fascineert jou zo in deze wereld?

Ik heb ooit voor de zorg gekozen vanuit idealistische motieven. Dat geldt voor de meeste mensen die kiezen voor een baan in de zorg. Maar natuurlijk zijn wij ook maar gewone mensen. Het contrast dat soms optreedt tussen willen zorgen en minder fraaie kanten van de zorgverlener, biedt vaak fraaie aanknopingspunten voor een spannend verhaal. Ook de spanning tussen managers en artsen en verpleegkundigen vind ik boeiend materiaal. Zijn leidinggevenden vergadertijgers? En hebben ze daarmee per definitie minder nut dan artsen en verpleegkundigen? Dat vind ik interessante thema’s.


Hoe ga je met kritieken om? De kritieken op je roman Gebroken wit waren niet altijd even leuk om te lezen denk ik?

Ik mag over het algemeen niet klagen over de pers, maar heb er inderdaad wel eens van langs gehad. Dat is niet leuk. Het kweekt eelt op de ziel. Het blijft 1 mening natuurlijk. Bij Gebroken wit kreeg ik van een recensent 1 ster en van een ander 4. Wie heeft er dan gelijk? Ik haal eruit wat er voor mij inzit. Dat is soms een bevestiging van wat ik goed heb gedaan en soms feedback over wat beter kan. Ik lees een recensie nooit vaker dan een keer en leg hem dan in de la. Vele malen belangrijker is mijn eigen gevoel bij mijn boeken. Als ik alles heb gegeven wat er in zat, kan ik me neerleggen bij mijn tekorten. Ik ben lerend schrijver en dat houdt nooit op.


Serpent komt in een midprice editie uit tegelijk met je nieuwe boek De Ingreep. Ik vond Serpent echt een tof boek en heb hem vele mensen toendertijd aangeraden. Helaas was er toen nog facebookgroep en blog. Heb je speciale herinneringen aan Serpent? Waarom de keuze deze nu in een nieuwe editie uit te brengen?

Serpent is me zeer dierbaar. Zonder enige twijfel zitten er van al mijn boeken de meeste uurtjes en zweetdruppels in. Ik ben gedebuteerd met In retraite, maar ik had Serpent het jaar daarvoor geschreven. Dat werd toen afgewezen door verschillende uitgeverijen. Na mijn debuut heb ik met mijn redacteur van De Arbeiderspers nog hard gewerkt aan Serpent. De Gouden stropnominatie was de kroon op jarenlang vingeroefeningen doen. Nog steeds als ik er passages uit (voor) lees – ik lees mijn eigen boeken na publicatie nooit meer helemaal – denk ik: ja dit is goed. Ik ben dus geweldig blij dat er vier jaar later een promo-uitgave in de boekhandel ligt.


Wat wilde je vroeger eigenlijk worden toen je klein was?
Schrijfster en verpleegster. Beide ben ik geworden.


Waarom ben je thrillers gaan schrijven?
Ik lees ze zelf graag en veel. De spannende plot biedt me een heerlijk vehikel om mijn karakters tot leven te brengen. Waar gaat het mis tussen mensen? Dat thema intrigeert me.


Welk personage in een boek had je graag zelf bedacht willen hebben?
Alle personages van Anne Tyler.


Heb je ooit al eens in een film of boek de ideale moord gelezen?
Moord is niet ideaal.


Wie neem je in gedachten als je de personen in je boeken bedenkt?
Mijn beste karakters vorm ik aan de hand van iemand die ik echt ken. Maar daaraan versleutel ik dan zoveel dat de persoon vaak alleen nog voor mij herkenbaar is door zijn of haar kern.


Hoeveel van jou zit er in de hoofdpersoon in "De Ingreep"?
De ingreep heeft vier hoofdpersonen. Elk van hen heeft wel wat van mij in zich. De een beduidend meer dan de ander natuurlijk. Maar wil ik me kunnen inleven in een karakter, dan zal ik er altijd iets in moeten herkennen.


Wat is je schrijfritueel?
Mijn ritueel is dat ik het niet heb. Ik schrijf overal en altijd, als het zo uitkomt. Onmisbaar detail is wel een computer.


Hoe ben jij voor je omgeving als je met een boek bezig bent?
Ik ben letterlijk altijd met een boek bezig. Dus ik vrees zoals ik gewoon ben: verstrooid, chaotisch, soms heel vrolijk en uitgelaten, dan weer teruggetrokken.


Wat is de grootste frustratie mbt schrijven?
Die heb ik niet. Het kan altijd beter, maar dat zou ik geen frustratie noemen, dat is gewoon zoals het is.


Met welke schrijver zou je wel eens een borrel willen drinken?
Met Remco Campert.


Welke vraag stel je hem of haar zeker?
Daar ben ik dan vast te verlegen voor. Proosten zou al heel wat zijn.


Wanneer heb je voor het laatst te veel gedronken?
Wat is te veel? Dronken ben ik een keer in mijn leven geweest en dat wens ik niemand toe. Ik stop ver voor dat punt. Dat is ook de reden dat ik geen drugs doe: het lijkt me vreselijk als je lichaam en geest worden overgenomen en dat je maar moet wachten wanneer dat weer stopt.


Wat is jouw favoriete recept wat altijd lukt en je voor zet als iemand voor het eerst komt eten?
Ik haat koken en dat is geen overdrijving. Ik kan heel goed guacamole maken, dat dan weer wel.


Welk boek sloeg je onlangs dicht en wat vond je er van?
Daar mag ik als jurylid voor de Schaduwprijs geen antwoord op geven. Ik zou zeggen: wacht de avond van het spannende boek af.


Samen met Annet de Jong (toeval jullie namen of echt familie?) start je 16 februari de Literaire Thrillersalon. Het programma bekijkend nodigen jullie een hele bekende schrijver uit met een minder bekende of zelfs net startende thrillerschrijver zoals Patty Stenger. Is dat een bewuste keuze?
De overeenkomst in naam is toeval. Hoewel we al jaren grapjes maken dat we als De Jong & De Jong zouden moeten opereren. We willen inderdaad bekende en nog onderbelichte thrillerauteurs een podium en ontmoetingsplaats met hun lezers bieden. De mix is volgens ons aantrekkelijk voor het publiek. En zeker ook voor onszelf.


Bepalen jullie twee samen wie jullie uitnodigen of spelen daar andere belangen ook mee?
Dat beslissen we samen, na overleg met de uitgevers. Wij willen zelf in elk geval achter de keuze voor de auteur staan. Daarvoor zijn de grove criteria actualiteit en kwaliteit.


Ik vind het initiatief in ieder geval ontzettend leuk en zal er regelmatig binnen komen lopen ondanks de afstand Amsterdam-Breda. Is het trouwens voor gewoon publiek of vooral incrowd?

We willen een laagdrempelige thrillersalon. Iedereen is welkom. We verwachten natuurlijk wel dat het publiek vooral uit liefhebbers van de thriller zal bestaan.


Wat zou je graag in de toekomst willen bereiken?
Dat is een heel grote vraag. Ik zal hem toespitsen op mijn schrijversbestaan: ik hoop dat ik tot in lengte der dagen boeken mag blijven schrijven die hun weg vinden naar een lezerspubliek dat ervan geniet. Braaf. Maar dat ben ik ook.

Inkie