Paniek – Sandra J. Paul

 

Als struisvogels met de kop in het zand

Sandra J. Paul is een schrijvende duizendpoot.  Kortverhalen,  Hamley’s  avonturen, spannende jeugdboeken, paranormale YA, psychologische thrillers, …  Er zit meer dan één verhaal in haar pen!

Met ‘Mijn waarheid’ verraste de auteur met een omkeerboek.  Wat heeft de auteur met ‘Paniek’ in petto voor de lezer? 

‘Paniek’ presenteert zich in de typisch mooie en verzorgde stijl van Hamley.  De cover, een tegelvloer met opdruk van kogelhulzen en bloedvlekken, geeft een eerste tastbaar en zichtbaar voorproefje van wat komen gaat.   

En dan heerst er stilte.  Willem en enkele gevluchte genodigden van een jubileumviering bevinden zich in het donker, in de stilte, in een benauwende ruimte op de zolder van een kasteel. De focus ligt op overleven. 

Vanaf bladzijde één beland je in een kat-en-muisspel op leven en dood. Het drama voltrekt zich nu.  Doordat ‘Paniek’ in de ‘ik-vorm’ is geschreven, kruip je in het hoofd van het ik-personage Willem.  Je ruikt, voelt, hoort en ziet wat hij ziet en dat is in het begin bijzonder weinig en bijgevolg beangstigend, spannend. De korte hoofdstukken die gelijklopen met de updates die om de vijf minuten worden gegeven drijven de spanning nog meer op.  Geweerkogels, woorden als kogels, de auteur brengt een decor tot leven waar haat en vergelding dood en vernieling zaaien.  Het plot blijft ‘knallen’. Ontluisterend hoe het beeld van Willem en van alle vooraanstaanden van Riel aan flarden gaat.  En wie draagt nu echt de schuld voor het drama?

Met Jake belicht de auteur het drama vanuit een ander perspectief.  Zijn getuigenis start op het moment dat de hulpdiensten zijn gearriveerd.  Van daaruit keert hij terug naar het verleden, van de moordaanslag over de lunch naar die fatale gebeurtenis die aan de basis van het huidige drama ligt.  De stilte is er nu een van onmachtige woede, van angst om te vergeten, van verraad, van haat en liefde, van verpletterend gemis. 

Het plot van ‘Paniek’ ontwikkelt zich realistisch.  Sandra J. Paul legt het verhaal in de handen van de personages en oordeelt op geen enkel moment.  Wel legt ze de lezer een aantal dilemma’s voor.  Wie treft schuld?  Hoe ver kan en mag je gaan in het manipuleren van kwetsbare jongeren?  Vanaf wanneer ben je medeplichtig?  Hoe dun is de lijn tussen schuld en onschuld?  Mag je je kop in het zand steken voor mistoestanden?

Er is altijd meer dan één kant aan een verhaal.  De auteur slaagt erin om dat treffend in boekvorm te gieten.  ‘Paniek’ komt in twee versies.  Het verschil in perspectief van de beide hoofdpersonages wordt in woord én beeld in de verf gezet.  Leeftijd, relaties, functie, het zijn allemaal elementen die van invloed zijn in de weergave van gebeurtenissen.  Vanuit de nok van het kasteel of liggend vanop een brancard, het perspectief werpt op de gebeurtenissen een heel verschillend licht. 

De eenvoudige en directe taal doet volledig recht aan ‘Paniek’: in overlevingsmodus is er geen ruimte voor franjes.  De gruwelijk echte en gedetailleerde beelden zeggen meer dan woorden en branden op het netvlies. Zenuwen die strak gespannen staan, emoties die van de bladzijden knallen, …  ‘Paniek’ bevat het allemaal.  De intensiteit overrompelt en zindert het hele boek door.  De personages zijn realistisch uitgewerkt.  Ze hebben ‘body’.  Naarmate je ze leert kennen, trekken ze aan of stoten ze af; je begrijpt hen en dan weer niet. Ze zijn zoals echte mensen zijn. 

‘Paniek’ is dan wel een fictief verhaal, het kan niet anders dan dat het boek bij iedereen die het leest nare herinneringen oproept aan de verschrikkelijke aanslagen die in ons aller collectieve geheugen opgeslagen zitten: Bataclan, Zaventem, de Brusselse metro, … . 

Dat Sandra J. Paul kan schrijven wisten we al.  Dat ze alweer verbaast met de originele manier waarop ze ‘Paniek’ tot bij de lezer brengt, doet alleen maar hopen dat de inkt van haar pen nog lang niet is opgedroogd.

4,5 kraaien!