Column Esther Boek

Zoenen met Beau van Erven Dorens en in de koffer bij Everon Jackson Hooi

 Dit was de titel die ik voor ogen had om een column over te schrijven. Een stukje over mijn avonturen bij RTL Summer Night, de zomereditie van RTL Late Night waar ik te gast was. Maar mijn hoofd staat niet naar vrolijke teksten. In mijn hoofd zit ‘Me Too’ en mijn kritische kijk daarop.  Dus vast een waarschuwing vooraf, wil je graag ontspannen en bulderend van het lachen, columns lezen, sla deze dan even over. Dit stuk zal kritisch zijn. Het is geenszins mijn bedoeling mensen te kwetsen. Wat ik probeer te bereiken is, en dat ligt in de lijn van mijn boek ‘Geen kind meer’, dat lezers even iets langer nadenken over de strekking van mijn geschreven woorden.

Om verwarring te voorkomen heb ik het in deze column steeds over mannen en vrouwen. Toch kun je veelal daar waar mannen staat, vrouwen lezen, en andersom.

Me Too, mits je de afgelopen dagen niet onder een steen gebivakkeerd hebt, kon je daar niet omheen.  #metoo. Kranten, tijdschriften, televisie, radio, sociale media, je werd overspoelt door vrouwen die via deze hashtag, aangaven een ervaring te hebben met seksueel geweld. Zelf kreeg ik de indruk dat elke vrouw een slachtoffer was. En ja, ik denk, als je het in de breedste zin van het woord neemt, dat dat ook zo is. Ook ik heb te maken gehad met manieren van seksuele benadering die ik zelf niet gekozen zou hebben. Maar van mij heb je de hashtag niet voorbij zien komen. Ik ga zo uitleggen waarom niet.

Laat ik vooropstellen dat seksueel geweld ten alle tijden bekritiseerd en bestraft moet worden. De manier waarop je dat bestraft, ik geloof namelijk niet in gevangenisstraf maar in hulp om recidive te voorkomen, is een andere discussie en wil ik nu niet voeren. Maar dat we jongens, mannen, die over seksuele grenzen gaan leren respectvol met vrouwen om te gaan, lijkt me zinvol.

Toch komt hier meteen mijn kritische noot. Want waar ligt die grens? En is het overschrijden daarvan louter te wijten aan mannen of zijn wij vrouwen, meisjes, niet altijd helder in het aangeven van ons ‘Nee’. Zijn mannen, jongens, feitelijk slecht in het interpreteren van signalen en zijn wij vrouwen, per definitie helder en maar voor één uitleg vatbaar in onze attitude.

Even terug naar mezelf. Ja, in deze fase van mijn leven ben ik helder tussen de lakens. Ik weet wat ik wil, weet wat ik niet wil, en zeg dat. En mocht mijn man, want meer bedpartners heb ik momenteel niet, over mijn grens heen gaan dan heeft hij een probleem.  Maar was ik altijd zo assertief? Nee, zeker niet. Ook mijn eerste schreden op mijn seksuele weg waren wankel en onzeker. En de jongens die mij wegwijs maakten op dit pad hadden zelf ook nog geen heel goed ingestelde TomTom. Daarin zijn fouten gemaakt. Zijn me dingen overkomen die ik niet wilde. Zaten tongen, handen, vingers, op plekken waar ik ze niet wilde hebben. Maar ik durfde geen nee te zeggen. Liet het toe. Maar mag ik dat bij de eigenaren van deze lichaamsdelen neerleggen? Nee, dat zou unfair zijn. Dat ik niets durfde te zeggen lag namelijk niet aan hen maar aan mijn onervarenheid. Mogelijk was ik minder enthousiast dan zij hadden gehoopt. Hadden ze dat op kunnen merken. Maar, mochten ze dit al gemerkt hebben door hun door hormonen overgenomen hersenen, dan had ze dat misschien wel net zo onzeker gemaakt als dat ik me voelde. Liet het ze twijfelen aan hun eigen seksuele kwaliteiten. Want zij waren net zo onervaren op het liefdespad als dat ik dat was. Ja, mijn grenzen werden overschreden, maar dit is nooit de intentie geweest van deze jongens. Daar ben ik van overtuigd.

En daar komt meteen mijn kritische punt om de hoek kijken. Ja, er zijn helaas heel veel vrouwen die zich seksueel misbruikt weten.  De intentie van de persoon waar zij mee te maken kregen was seksuele macht. Deze misbruikte vrouwen zijn verkracht, geïntimideerd, vernederd, mishandeld en soms ook vermoord. Dat is een vaststaand feit. Zij verdienen, soms postuum, ons mededogen.

Maar heel veel vaker is het niet zo zwart-wit. Is het uitgangspunt hetzelfde als mijn persoonlijke ervaring. Ja, de vrouw voelt zich seksueel misbruikt, maar de man is zich van geen kwaad bewust. En beide hebben gelijk.

Seksualiteit is een wankele materie. Onze beleving hierin verschilt van persoon tot persoon. Dus ook onze manier waarin we dit uitten, ervaren en ondergaan. Daar waar de één wild wordt van seksuele onderwerping heeft de ander het liefs poezeligheid aan het naakte lijf. In de meeste gevallen gaat dit gelukkig goed. Het wordt anders als we onervaren zijn, onzeker, ongemakkelijk in dat wat we samen doen. In dit wazig schimmenspel kan het ontstaan, dat de man denkt een voor beide prettige seksuele ervaring gehad te hebben en de vrouw zich misbruikt voelt. En daar komt mijn aversie tegen de hashtag  Me Too. Het doel van deze actie vind ik subliem. Aandacht voor seksuele overschrijding. Toch voelt het voor mij steeds meer als een uit de hand gelopen actie om mannen weg te zetten als een stelletje onderontwikkelde Neanderthalers met een empathisch vermogen van een amoebe en slechts gedreven door innerlijke driften. En zet het vrouwen in de spotlights als onschuldige, overrompelde, machteloze slachtoffers die stelselmatig misbruikt worden door deze slechte mannen. En dan huilt mijn hart. Dan denk ik aan mijn zonen die op dit moment opgroeien in een wereld die hen misschien niet veroordeeld maar waar in elk geval wel met een wantrouwend oog naar ze gegluurd wordt, puur om het simpele feit dat ze van het mannelijke geslacht zijn. Mijn hart huilt om de meisjes die nu het idee krijgen dat seksueel misbruik hun voorland is, gezien de veel hashtags die wereldwijd voorbij komen.

Tot slot huilt mijn hart om al die mensen die werkelijk te maken hebben gehad met seksueel geweld maar wiens ervaring, voor mijn gevoel, nu gebagatelliseerd wordt door de #metoo. Want, zonder iemand voor het hoofd te willen stoten, heb ik de overtuiging dat veel van deze hashtags geschreven zijn  door vrouwen die absoluut te maken hebben gehad met een andere uiting van seksualiteit dan ze verkozen zouden hebben maar dat is, in mijn ogen, wat anders dan seksueel geweld. Hadden deze vrouwen ooit nog aan dat wat hun overkomen is gedacht, als deze actie niet was ontstaan, achtervolgd het gebeuren ze nog regelmatig in hun dromen, heeft deze ervaring ze veel strijd gekost om een gezonde relatie op te bouwen, hebben ze onder de douche gestaan om hun schaamte van zich af te spoelen, hun huid stuk geschrobd omdat de viezigheid door hun poriën naar buiten leek te komen, hebben ze doodsangst en vernedering ervaren toen het ze overkwam.

Ja, een ongewenste hand op je bil of op je borst is ook vernedering. Ook mij is dat overkomen. Ook ik ben door sommige mannen gezien als object en niet als respectvol mens. Maar ik moet eerlijkheidshalve bekennen dat ik me ook wel eens schuldig heb gemaakt aan het uitbuiten van juist dat vermogen van mannen om vrouwen soms meer als lustobject te zien dan als respectvol wezen. De agent die me op de bon wilde slingeren was niet immuun voor mijn kirrende lach en mijn knipperende ogen. En de barkeeper achter de overvolle bar kwam net wat sneller mijn kant op toen ik aan mijn truitje trok waardoor mijn decolleté wat dieper werd. In wezen heb ik hen misbruikt om mijn doel te behalen, geen bekeuring en een kortere wachttijd voor mijn drankje. Die mannen wisten dat, ik wist dat. En soms liep ik een blauwtje. Pakte mijn poging van seksuele uitbuiting verkeerd uit en stond ik extra lang aan die bar te wachten op mijn drankje en kreeg ik de prent van mijnheer agent keihard in mijn hand gedrukt. Dus, mochten er ook #metoo van agenten of barkeepers zijn, ze kunnen over mij gaan. Wat ik hiermee wil aangeven is dat we mensen zijn en we als mens grenzen opzoeken. Dat is hoe we leren in het leven. En daarin maken we fouten, kwetsen we elkaar en stoten we onze neus. Het verschil zit hem voor mij in de intentie. Die hand op mijn bil, nee, ik vind dat niet prettig. Maar is het eenmalig dan vind ik het de hashtag  Me Too onwaardig. Het wordt anders als die hand vaker gebruikt worden, intimiderend wordt, bedoeld is om mij te onderwerpen. Dan is het geen levensles meer maar een bewuste uiting van grenzeloosheid.

Toch was niet alleen het voor mij wat te overvloedig gebruik van de hashtag wat me in deze discussie raakte de afgelopen dagen. Regelmatig werd er aangekaart door eveneens kritische noten, dat we uit moesten kijken dat we mannen niet onterecht gingen beschuldigen van seksueel geweld. Gelukkig, dacht ik dan, er zijn meer mensen die terughoudend zijn in hun visie op deze, terechte, actie. Helaas was mijn gevoel van opluchting vaak van korte duur en kwam daar pure verontwaardiging voor in de plaats als ik het antwoord hoorde. Onterechte beschuldigingen kwamen weinig voor en waren het probleem niet. Ja, treurig voor deze mannen maar er lopen zoveel verkrachters los rond dat ze niet moesten zeuren. Het gaat maar om zo’n kleine groep ten op zichtte van verkrachte vrouwen, dat deze mannen zich maar, zonder mokken,  neer moeten leggen bij het feit dat ze onterecht beschuldigd waren.

Oké, dat je als ouder je kind verliest is erg, maar hé, andersom komt veel vaker voor dus je moet er niet over zeuren.

Dat je als man borstkanker krijgt is rot, maar weet je wel hoeveel vrouwen borstkanker krijgen.

Vervelend joh, dat je je baan verliest, maar weet je wel hoeveel mensen niet kunnen werken omdat ze iets mankeren.

Heb ik mijn punt gemaakt? Waarom wordt leed zo vaak een wedstrijdje ver pissen? Waarom kunnen we elkaars leed niet respecteren. Waarom was het antwoord op deze opmerking niet: ‘Ja, onterecht beschuldigd worden van seksueel geweld is ook een vorm van seksuele grensoverschrijding.’

Op Facebook stond, op een pagina van een tijdschrift, een stuk over Me Too. Ik zal een klein stukje citeren: “Meteen moeten we het ook weer hebben over valse aangiftes en hoe erg dat is over mannen die daarmee te malen krijgen. Heel erg. Maar het gaat maar om een klein percentage en bovendien doen überhaupt maar weinig slachtoffers aangifte. Kunnen we misschien dus even focussen op het echte probleem?”

‘Meteen moeten we het weer hebben over valse aangiftes’. Sorry, maar sla de literatuur in welke vorm dan ook, de wetenschap en de media erop na, dan zal je heel veel meer artikelen vinden over seksueel misbruik dan over valse aangiftes. Dus dat “Moeten we het weer hebben” is schromelijk overdreven en strookt geenszins met de feitelijkheden.

‘Maar het gaat maar om een klein percentage’. Dat klopt niet. Wel als je het zet tegenover verkrachtingen maar doet dat er eigenlijk toe? Het leven van de mannen die dit overkomt is net zo kapot gemaakt dan het leven van verkrachte vrouwen. Ook deze mannen zijn slachtoffer van seksueel overschrijdend gedrag. Dus waarom überhaupt dit onderscheid maken? Waarom worden ze niet en erkend en als slachtoffer meegenomen in deze discussie?

‘Er doen überhaupt maar weinig slachtoffers aangifte’. Dat is triest. Maar geen argument om dan maar voorbij te gaan aan valse aangiftes. Voor mij is dit een slechte onderbouwing. Dus als er weinig mensen aangifte doen van iets mogen degene die valselijk beschuldig worden niet erkend worden als slachtoffer?

‘Even focussen op het echte probleem’. Dus vals beschuldigd worden is geen echt probleem?

Voor mij is dit hele geciteerde stuk het ultieme staaltje ver pissen. Voor wie is het het ergst? Voor mij! Voor mij! Wat komt het vaakst voor? Dat van mij! Dat van mij!

Je zal mij zelden zien reageren op Facebook omdat ik vaak vind dat vooral de emoties regeren en niet de ratio. En ja, ik begrijp de emoties wel maar hierdoor worden vaak dingen online geslingerd die kwetsend zijn. Toch kon ik het nu niet laten en reageerde ik op dit artikel. Ik riep op om niet de discussie te voeren over wat nu het werkelijke probleem was maar om beide problemen te erkennen. De reacties kwamen. Wat ik schreef was slap, misogyne gelul over valse aangiftes. Nu moest ik dat misogyne even opzoeken maar het betekend vrouwenhaat. Dus als ik zeg dat verkracht worden net zo erg is als vals beschuldigd worden van verkrachting doe ik aan vrouwenhaat. Ik ga me hierin niet eens verdedigen zo dom vind ik het.

Ook werd er gezegd dat bij de aangiftes van inbraak ook de vraag niet werd gesteld of het vals was of niet. Dat weet ik niet, ik ben geen politieambtenaar. Maar bij een inbraak doe ik over het algemeen aangifte van een gebeurtenis zonder een naam te noemen. Bij een onterechte aangifte van seksueel geweld is dat anders. Daar wordt een man onterecht beschuldigd van een A-misdrijf, de meeste zware categorie van misdrijven die we kennen. Dat vind ik toch echt wat anders dan een aangifte van een inbraak.

Vervolgens werd mij gevraagd wat ik ga doen aan de verkrachters die vrij rondlopen omdat dit ook over mijn veiligheid en rechten ging. Fijn dat schrijver van deze woorden mij zo hoog inschatte dat er de gedachte was dat ik in staat ben überhaupt iets te doen aan vrij rondlopende verkrachters, maar dan moet ik teleurstellen. Ik ga daar niets aan doen, simpelweg omdat dit niet in mijn macht ligt. Daarnaast voel ik me niet onveilig door rondlopende verkrachters. De meeste mannen die ik tegenkom verkrachten namelijk niet. En nee, dan zeg ik niet dat het me niet kan overkomen, zeg ik niet dat het niet ernstig is als het wel gebeurd, maar ik weiger me onveilig te voelen door iets dat me nooit is overkomen.

En daarmee kom ik terug op de veelvuldige gebruikte #metoo en waarom ik, ondanks dat ik te maken heb gehad met seksuele grensoverschrijding, de hashtag niet heb gebruikt. Dat wat mij is overkomen heeft me niet onderworpen, heeft me niet angstig gemaakt, heeft me het vertrouwen in mannen niet doen verliezen, ben ik niet in therapie gehoeven, of wat al dies meer. Dus voor mij niet hashtagwaardig.  Wat me wel heeft onderworpen, me angstig heeft gemaakt, me het vertrouwen in mensen heeft doen verliezen en waarvoor ik in therapie ben geweest is de valse beschuldiging van verkrachting tegen mij zoon. Volgens diverse opinies geen probleem en iets dat maar sporadisch voorkomt. Maar voor mij, voor  mijn gezin, mijn familie, voelde het anders. Wij allemaal hebben iets dat mooi zou moeten zijn, seksualiteit, ervaren als iets smerigs. Iets waarover we moesten praten met rechercheurs, met rechters, met advocaten. Met mensen die we niet kenden moesten we het hebben over dat wat ons het meest intiem was. Seksualiteit.

De persoonlijkheid van mijn zoon, mijn kind, werd onder een vergrootglas gelegd. Mijn opvoedkundige kwaliteiten werden veroordeeld en alles wat ik hierover zei werd verdraaid en verkeerd geïnterpreteerd. We werden als gezin met de nek aangekeken en zelfs na vrijspraak zullen we nooit echt vrij zijn, want waar rook is, is vuur en, zo wordt er ook geoordeeld, hij is vrijgesproken bij gebrek aan bewijs.

Aangifte tegen de meisjes? Nee, dat wilde mijn zoon niet. Want wie zou hem geloven? En dan moest hij weet vertellen over wat hem overkomen was, zijn rol daarin. Alle kritische vragen beantwoorden terwijl hij alleen wilde vergeten en doorgaan met zijn leven. Wat zou het hem opleveren. Wat had hij aan wraak. En ook, ondanks alles, de twijfel, de onzekerheid, de schaamte, over dat het hem overkwam, dat hij misschien toch, ergens een aandeel daarin had.

Alle emoties, gevoelens, angsten die horen bij grensoverschrijdend seksueel gedrag passeerden de revue. Ook bij  mij. Nee, ik ben niet verkracht. Maar toch, bij deze #metoo.

Op 7, 14 en 21 november wordt er een drieluik uitgezonden bij BNN/VARA op Nederland 3; Verkracht of niet. Zijdelings ben ik bij dit programma betrokken geweest maar dat is niet de reden waarom ik zo enthousiast ben over de uitzendingen. Het sluit voor mij naadloos aan bij de vele grijstinten die seksualiteit kent en hopelijk laat het kijkers met meer nuance naar seksueel geweld kijken. In dit programma wordt seksueel geweld niet goedgepraat, iets dat ik ook nooit zal doen. Wel laat het zien dat ervaring in beleving van seksualiteit kan verschillen, zelfs door de beide direct betrokkenen.