Wilde dieren laten zich niet temmen
“De hel is leeg en alle duivels zijn
hier.” Met dit citaat uit The Tempest van Shakespeare duik ik ‘Over haar lijk’
in.
In ‘Over haar lijk’, neemt Sarah Pinborough de
lezer mee naar het broeierig hete zuiden van de Verenigde Staten.
Het boek start feestelijk. Marcie Maddox,
echtgenoot Jason en hun zuiderse vrienden verwelkomen William Radford IV terug
in hun midden. Na een reis door Europa komt hij terug thuis met zijn veel
jongere zwarte bruid Keisha die hij onder het toeziende oog van zijn overleden
echtgenote Eleanor introduceert in het selecte groepje.
De schrijfster neemt uitgebreid de tijd om de
groep vrienden voor te stellen. In Savannah, Georgia, regeren nog steeds de
wetten van oud geld en oude tradities. Het ‘blauwe’ bloed van Amerika maakt de
dienst uit. Nieuwkomers uit andere sociale lagen van de bevolking worden in het
beste geval getolereerd. Oude vooroordelen hebben daar in Savannah diepe
wortels. Aangezien iedereen toneel lijkt te
spelen, is het niet makkelijk om de personages echt te leren kennen. De groep
waarin de twee vrouwen zich bewegen, is gemodelleerd naar de gangbare waarden
van de zuiderse gemeenschap en de personages houden hun echte ik verborgen
achter conventies en oppervlakkige conversaties.
Qua mensenrechten is er in die elitaire
gemeenschap nog veel werk aan de winkel. Men is nog steeds niet helemaal in het
reine met het verleden van slavernij en onderdrukking: er is nog veel verdoken
racisme. Homoseksualiteit wordt doodgezwegen want kan in die kringen nog altijd
op weerstand stuiten. Wat de emancipatie van de vrouw en vrouwenrechten
betreft, is er nog een lange weg te gaan.
Het verhaal gaat heel traag. De hitte en de
broeierigheid van het zuiden, donder en bliksem, zijn vaste ingrediënten in de
tekst en leveren regelmatig pareltjes van zinnen op. De ‘hitte in de aderen’ straalt
van de bladzijden. Zit er in ‘Over haar lijk’ weinig tot geen actie, de
alcohol, daarentegen, vloeit overvloedig; aan wiet geen gebrek. Er worden nogal
wat uurtjes doorgebracht badend in de zon; er wordt veel geobserveerd,
geoordeeld en gemanipuleerd. Het verhaal brengt een groep van mensen in beeld
die zichzelf bevoorrecht voelen, die oordeelzuchtig en sluw zijn.
In alles zit de hang van de vrouwen naar
vrijheid. Het is benauwend om te lezen hoe de mannen hun vrouwen in een
keurslijf dwingen waar ze helemaal niet in passen; hoe vrouwen een negatief
beeld van zichzelf krijgen aangepraat. En als tegenreactie is er die wildheid,
onstuimigheid, impulsiviteit en de zin voor gevaar.
Het plot wordt goed opgebouwd. Een beetje
jammer wel dat alles zo uitvoerig wordt uitgesponnen. Daar waar de schrijfster de
teugels viert in heftige voodooscènes en zwarte magie, verliest het verhaal aan
geloofwaardigheid. ‘Over haar lijk’ is een boek over geheimen en de angst dat
die geheimen aan het licht zullen komen; over jeugdtrauma’s, spookjongens,
beschadigde mensen en mensen die het kwaad in zich dragen, over geesten die
over de dood heen een impact hebben op de levenden.
In ‘Over haar lijk’ vallen heel veel lijken
uit de kast. Wanneer de geest uit de fles is, komen ontluisterende en
gruwelijke praktijken aan het licht. Rekeningen worden vereffend. Klaar?, zou
je denken? Wilde dieren laten zich echter niet temmen! Een nieuwe prooi zit
reeds in het vizier. Het vervolg laat zich raden.
‘Over haar lijk’ leest lekker loom en lijzig,
helemaal in de lijn van de schrijfstijl zoals we die onderhand kennen van Sarah
Pinborough. De foto op de cover resumeert knap de kern van het verhaal. De
schrijfster draagt het boek op aan de echte Marcie en Jason. Hopelijk vergaat
het hen stukken beter dan hun evenknieën in het boek!
4 kraaien
Anita
