De dood bedriegt Napels van Maurizio de Giovanni

Titel: De dood bedriegt Napels

Auteur: Maurizio de Giovanni

Uitgeverij: Xander Uitgevers BV

Publicatiedatum: juli 2018

Recensie door Liane Baltus

Waardering: vijf kraaien

Napels, jaren dertig. Commissaris Ricciardi onderzoekt de zaak van de oude tarotkaartlezer Carmela Calise, die in haar appartement is doodgeslagen. Wanneer hij op het plaats delict aankomt, willen de buren niets loslaten. Duidelijk is wel dat het een bloederige moord is en onnodig wreed, de oude dame was broos en snel overleden.

Stukje bij beetje komen de feiten naar buiten: Carmela ontving haar cliënten in haar aftandse appartementje, onder wie de rijksten en machtigsten van de stad, die ze een misleide toekomst voorspelde. Met haar vele vijanden zijn er verdachten in overvloed…

Maurizio de Giovanni introduceert vanaf het begin veel personages, die allemaal hun eigen rol spelen in het verhaal dat zich als een ouderwetse detective ontvouwt. Daardoor duurt het even voordat je als lezer de schaakstukken in dit verhaal op de juiste plek hebt gezet. Het doet echter niets af aan het leesplezier en de sfeer in het verhaal. Of dat komt omdat ik afgelopen zomer in Napels ben geweest, weet ik niet, het verhaal komt gewoon echt tot leven. Als lezer waan je je in de jaren dertig van Napels.

De personages hebben diepgang, de depressieve aard van de commissaris wordt nog dieper als zijn levenslijn met zijn geliefde op afstand (letterlijk) ruw doorbroken wordt, omdat ook zij bij Carmela was geweest met een vraag en daardoor opgeroepen wordt bij de politie te verschijnen om ondervraagd te worden. Of neem Brigadier Maione. In De dood zingt in Napels, het voorgaande boek, komt de geschiedenis over het verlies van zijn zoon ter sprake. In dit boek wordt het effect van diens dood op de relatie van de brigadier en zijn vrouw uitgediept. Zij verkeert in diepe rouw. Net op het moment dat Maione in de verleiding komt zich te wenden tot een andere vrouw, die zelf ook een geschiedenis met zich meedraagt, laat zij het leven weer toe. Zo kan ik doorgaan over elk personage, de beweegredenen kloppen, de citaten van de doden, elk uitstapje waarin ingezoomd wordt op één van de vele personages draagt bij aan de sfeer en begrip van wat De Giovanni wil vertellen. En hoe klein de rol ook is, niemand wordt onnodig opgevoerd.

In geur en kleur worden de verschillende verhaallijnen verteld, waarin ook elke handeling zijn nut heeft, al zie je die niet altijd meteen, en waarin het plot pas aan het eind tot ontknoping komt op een manier die je de rillingen over je rug kunnen bezorgen. Carmela bedriegt de mensen in Napels met haar tarotkaarten, wat haar dood veroorzaakt, maar diezelfde dood weet commissaris Ricciardi niet te bedriegen. Hij lost de zaak op zoals alleen Ricciardi het kan. Met oog voor details die anderen niet kunnen weten, omdat ze niet de gave bezitten die hij wel heeft. Ricciardi ziet de doden.

Het enige ieniemienie minpuntje is dat ik de lezer aanraad eerst De dood zingt in Napels te lezen alvorens te beginnen in De dood bedriegt in Napels. Dat komt het leesgenot absoluut ten goede omdat je dan meteen in het verhaal kunt vallen. De Giovanni valt nergens in herhaling, waardoor je als lezer met meer achtergrondinformatie aan dit verhaal begint, waar je anders (misschien) meer moeite moet doen om erin te komen. Onmogelijk is dat echter niet.

De Giovanni heeft een sfeervol boek geschreven, waarin de doden tussen de regels door een duiding geven aan de lezer over wat er is gebeurd, zonder dat het uitgeschreven is en zonder dat de hoofdpersonen zelf dat besef hebben. Dat hoeft ook niet. Alle losse eindjes hecht hij af. Ik kan alleen maar uitkijken naar het vervolg. Wat een fijne serie boeken, wat een fijne personages en wat een goede auteur.

De tragische eindes van Boris Bastarache door Koen Strobbe

Wanneer de elfjarige Boris Bastarache met zijn vrienden ‘verzet’ speelt in de Provençaalse bossen, leidt dat tot een geheim dat te allen prijze bewaard moet worden. Wat volgt is een onstuitbare lawine van fatale gebeurtenissen in het kielzog van een psychopaat.

In de tragische eindes van Boris Bastarache volgt de lezer het leven van Boris. Hij is de ik-persoon, wat maakt dat de lezer een heel directe kijk op zijn wereld krijgt. Waar in andere verhalen de hoeveelheid uitleg over hoe een hoofdpersoon naar een situatie kijkt of waarom hij een bepaalde keuze maakt, als informatiedump overkomt, heeft het in dit boek een functie en daardoor niet dat effect. Als lezer vat je juist sympathie op voor Boris, omdat je zijn gedachtegang volledig kunt volgen én de logica meekrijgt achter zijn keuzes.

Boris laat zich in dit verhaal in allerlei situaties manoeuvreren (in zijn ogen overkomen deze hem), terwijl hij ondertussen zelf ook andere mensen probeert te dwingen in wat hij wil. Daar is hij een meester in. Projectie en tegenprojectie. Wat al die tegenpolen in gedrag betreft, is Koen Strobbe geslaagd een gelaagd verhaal neer te zetten, dat in balans is.

Wat mij bijblijft is dat als een groot ego, zoals Boris heeft, nergens op gecorrigeerd wordt door zijn moeder en door zijn omgeving, en hij omgekeerd zijn omgeving ook nergens op corrigeert, dan gaat gedrag van kwaad tot erger. Op een gegeven moment ben je dan als hoofdpersoon het ultieme slachtoffer in de jas van een seriemoordenaar. Een soort wolf in schaapskleren, maar dan één waarbij de wolf zichzelf graag als schaap ziet.

De uitgever heeft dit boek geclassificeerd als literaire thriller, een classificatie die graag meegegeven wordt aan boeken. In dit geval een terechte classificatie. Als je eens in de huid van een psychopaat wilt kruipen, en op een subtiele manier wilt beleven waarom hij eigenlijk het slachtoffer is van zijn slachtoffers, pak dan dit boek op. Als je een gelaagd verhaal wilt lezen, goed en vlot geschreven, met voldoende spanning om te willen weten hoe het af zal lopen, pak dan ook dit boek op.

Vijf kraaien

~ Liane Baltus

Deze recensie is mits kleine aanpassingen conform de vormgeving ook te lezen op https://thespiritofwords.com/ 

Een dodelijk venijn van Fred Vargas

In Nimes bezwijken binnen een maand drie mannen van rond de tachtig aan de gevolgen van een spinnenbeet. Dat is curieus. Nog vreemder is dat de beet van deze spinnensoort, de bruine kluizenaar, doorgaans niet dodelijk is. Commissaris Adamsberg voelt dat er meer achter zit. Zijn onderzoek leidt hem naar de vroegere wanpraktijken in een weeshuis waar deze spin ook al gebruikt werd om angst te zaaien. Maar daar is het spoor nog niet ten einde.

Fred Vargas is weer goed op dreef in Een dodelijk venijn. Aanwezigheid gewenst staat op het briefje dat commissaris Adamsberg in IJsland krijgt van zijn team. Hij keert terug naar Parijs, voor een zaak waarin de vrouw van een advocaat tot tweemaal toe is overreden door een fourwheeldrive. En passant lost Adamsberg ook een verkrachtingszaak op, het is allemaal opmaat om via zijn onfeilbare intuïtie terecht te komen in een zaak waarin oude mannen overlijden aan de beet van een bruine kluizenaar spin.

Is de spin gemuteerd waardoor het gif van de bruine kluizenaar ineens dodelijk is? Is er sprake van een overpopulatie spinnen? Het blijkt allemaal niet het geval. En toch? Mensen overlijden meestal niet aan de beet van deze spin. Toeval vanwege verminderde weerstand bij de bejaarde mannen waardoor ze necrose ontwikkelden? Of toch niet? En wat heeft de laatste ingemetselde kluizenaarster uit Lourdes met deze zaak te maken? Iets, of toch niets? En hoe zit het met het weeshuis, waar een bende jongens verantwoordelijk was voor wanpraktijken die zijn weerga niet kennen?

Het is even wennen aan de denkwijze van Adamsberg. Hij denkt niet rechtlijnig, maar juist op zijn eigen ondoorgrondelijke manier van associëren. Gedachtebelletjes noemt hij het, gedachten die hij keurig in zijn notitieboekje noteert. Voor de lezer blijft het enigszins ondoorgrondelijk. Dat is ook de charme van Adamsberg. Ook de andere personages zijn goed uitgewerkt en dragen bij tot de bewondering die je als lezer, net als zijn team, alleen maar kunt hebben voor Adamsberg. Wat wel te merken is, is dat dit boek een deel uit een reeks is, waardoor de personages minder uitgebreid geïntroduceerd worden.

Een dodelijk venijn is een gelaagd en complex verhaal. Allerlei ogenschijnlijk los van elkaar staande gebeurtenissen blijken met elkaar verbonden op een manier die alleen Fred Vargas kan bedenken en Adamsberg kan ontcijferen. Het is mysterieus, afschuwelijke historische feiten worden gemixt met het heden, waardoor het verhaal onder je huid gaat zitten. Zeker als er dan tijdens het lezen van het verhaal ook nog ineens een grote spin, vlak voor je neus langs, aan zijn draad voorbij kruipt richting zijn holletje in een boom. Toepasselijker kon het niet. Een dodelijk venijn raad ik iedereen die houdt van serieus en mysterieus speurwerk aan.

Vijf kraaien voor Een dodelijk venijn!

~ Liane Baltus

Deze recensie is mits kleine aanpassingen conform de vormgeving ook te lezen op 

 https://thespiritofwords.com/

Tik Tak van Chris McGeorge

Een gesloten kamer.
 Een lijk. 
Vijf verdachten.
Drie uur om de moordenaar te vinden.

Chris McGeorge weet de lezer meteen het verhaal in te krijgen. Als een toneelstuk stelt hij eerst de zes spelers voor, vijf van hen worden wakker in de gesloten kamer, de zesde is vermoord. Door daarna met een flashback te beginnen, geeft hij meteen een denkrichting mee aan de lezer. Want wat is er met meneer Jefferies, de wiskundeleraar, gebeurd, dat Morgan Sheppard, het jongetje dat als 11-jarige de moord op zijn wiskundeleraar oploste, in het nu moet boeten? Sheppard wordt geboeid wakker in een afgesloten hotelkamer samen met vijf anderen. Ze vinden een lijk in de badkamer en Sheppard krijgt van een gemaskerde man drie uur de tijd om de moord op te lossen.

Het verhaal deed mij vrijwel vanaf het begin denken aan Murder on the Orient Express van Agatha Christie. Hercule Poirot lost een moord op in de uren dat de trein gestrand is doordat de rails vol ligt met sneeuw. En net zoals in dat verhaal hebben alle verdachten in Tik Tak een link met het slachtoffer, iets waar Sheppard achter komt tijdens zijn ondervragingen. Ik vond het dan ook fijn dat Chris McGeorge tijdens de lezersbijeenkomst op 13 mei zelf ook de vergelijking maakte met dit boek van Agatha Christie. Sterker nog, het was zijn bedoeling om net zo’n verhaal te schrijven, alleen dan in het nu, met een ander plot, dat dan gelukkig weer wel.

Het is de lezer vrij snel duidelijk dat het met Sheppards verleden ook niet helemaal goed zit, want waarom is hij verslaafd geraakt aan drank en drugs? Hij heeft zelf ook wat te verbergen. Waar is hij schuldig aan? Alle ingrediënten voor een spannende whodunit zitten in het verhaal. En net als bij een Agatha Christie is het de vraag of de verdachten de waarheid spreken. Maar hoe kom je daarachter, zonder wifi en zonder buitenwereld, in een afgesloten kamer.

Voldoende uitgediepte personages om geloofwaardig te zijn
Het verhaal is zonder meer geschikt voor mensen die houden van nostalgische whodunit murder mysteries. McGeorge heeft een vlotte schrijfstijl. De personages zijn voldoende uitgediept om geloofwaardig te zijn. Hij laat met wat verrassend originele wendingen de lezer in spanning hoe het mysterie nu echt zit. Dat hij dan eindigt met iets te veel uitleg aan het eind is jammer, maar doet niets af aan de charme van de Agatha Christie stijl van vertellen.

Aan het eind van de meeting met Chris McGeorge kon ik hem toch nog de vraag stellen over iets dat ik niet logisch (geen spoilers) vond in het verhaal. En elke schrijver die dan reageert met: ‘Daar heb je een goed punt, dat had ik waarschijnlijk anders op moeten lossen.’ krijgt van mij meteen het voordeel van de twijfel. Want laten we wel wezen, dit is tenslotte zijn debuut en het is een onderhoudend verhaal waar ik van genoten heb. Ik kijk nu al uit naar het volgende boek van zijn hand.

~ Liane Baltus

Drie kraaien

Deze recensie stond eerder op https://thespiritofwords.com/

Het Pauluslabyrint van Jeroen Windmeijer

Wanneer de burgemeester van Leiden het startschot wil geven voor het plaatsen van ondergrondse vuilcontainers, stort hij met graafmachine en al de diepte in. Er blijkt zich een ondergronds gangenstelsel te bevinden. Ook wordt er een jongen besmeurd met bloed gevonden. Als kort daarna universitair docente Judith Cherev en hoogleraar Arnold van Tiegem verdwijnen, ziet archeoloog Peter de Haan zich gedwongen op onderzoek uit te gaan. Hij stuit op een deel van de vaderlandse geschiedenis dat niet voor niets eeuwenlang verborgen is gebleven. Leiden schudt op zijn grondvesten. Hora est, maar wiens uur heeft geslagen?

Wiens uur heeft geslagen?

Dat iemands uur geslagen heeft, is vanaf de proloog duidelijk. De lezer krijgt de meest gruwelijke executies in een amfitheater in Mérida, Hispania, 72 A.D. voorgeschoteld. ‘Consummatum est,’ zegt hij tevreden. Het is volbracht. Het is bijna een verademing om vanuit die afschuwelijke slachting over te stappen naar het Leiden van nu, in het hoofdstuk genaamd Corax oftewel Raaf. De toon voor het verhaal is echter wel gezet.

Peter de Haan wordt tegen zijn wil in korte tijd betrokken bij een reeks vreemde gebeurtenissen. Iemand laat iets ‘toevallig’ achter in zijn klaslokaal. Hij vindt het papier met de woorden Hora est. De burgemeester stort in een tunnel. De jongen besmeurd met bloed wordt afgevoerd naar het ziekenhuis, waar hij niets blijkt te mankeren. Arnold van Tiegem verdwijnt, waarbij het voor de lezer snel duidelijk is dat het niet goed met hem afgelopen is, en Judith verdwijnt. Heel precies weten de ontvoerders Peter de Haan in een positie te manoeuvreren dat hij wel moet handelen, door de opdrachten uit te voeren. Als lezer wil je ook met hem mee op zijn speurtocht. Want wat is er aan de hand?

Bijbelse gebruiken of toch niet?

Windmeijer weet een spannend verhaal neer te zetten. De afwisseling tussen het verhaal in het nu in Leiden en de visioenen van Paulus, waarin hij dienaar is van de god Mithras, en ook apostel van Jezus was, zijn goed gedoseerd. Interessant is het dat de ons zo bekende Bijbelse gebruiken, waaronder het breken van het brood, ook een hele andere herkomst kunnen hebben, wat een rol speelt in het verhaal. Want wiens uur heeft geslagen? De opdeling van het verhaal in delen, raaf, bruidegom, leeuw, etc, maakt het nog mysterieuzer. Duidelijk is dat de kennis van Windmeijer over de Romeinse en Bijbelse geschiedenis zeer uitgebreid en goed verwerkt is in het verhaal.

De schrijfstijl van Windmeijer is vlot en beeldend. De personages zijn goed genoeg uitgewerkt en geloofwaardig. Ook bij de reden dat Peter de Haan zijn onderzoek inzet, in plaats van dit aan de politie over te laten, hoeft de lezer geen vraagtekens te zetten. Het enige minpuntje van deze thriller vond ik de beweegredenen van de cel van deze sekte. Zou die op eigen houtje zoiets kunnen/mogen ondernemen? Dat neemt niet weg dat ik genoten heb van dit boek. Een aanrader voor Dan Brown liefhebbers, die ook graag iets van eigen bodem lezen!

Vier kraaien

~ Liane Baltus