zaterdag 22 mei 2021

Wie niet horen wil van Nicci French


Een wolf in schaapskleren

Heel even heb je bij aanvang van het boek het beeld van een idyllisch plaatje: Jason en Poppy wachten mama Tess op, gezellig in een cafeetje.

Dat beeld blijkt al vlug een misvatting want Jason en Tess hebben sinds meer dan een jaar een punt gezet achter hun relatie.  In het belang van hun dochtertje proberen de twee ex’en zo goed als mogelijk met elkaar om te gaan wat eerst prima lijkt te lukken.

Maar dan ontdekt Tess een lugubere tekening in zwart krijt gemaakt door Poppy tijdens haar verblijf in het nieuwe gezin van Jason: een poppetje valt van een toren.  “Hij deed haar doodmaken.” Poppy begint opnieuw te bedwateren.  Op school is ze agressief en gewelddadig.  De scheldwoorden die het kleine meisjesmondje produceert zijn niet mis te verstaan.  Is Poppy getuige geweest van een misdaad?  

‘Wie niet horen wil’ is een psychologische thriller van de bovenste plank.  Tess is hoofdverteller.  Samen met Poppy vormt ze een eilandje in een wereld waar ze steeds minder vat op heeft en die steeds dreigender overkomt.  Ik stel me beiden voor in een cirkeltje, zich vastklemmend aan elkaar en speurend naar waar het gevaar vandaan komt.  Dat er onheil dreigt en dat het steeds dichterbij komt, wordt van langsom duidelijker. Uit welke hoek dan wel is nog maar de vraag voor Tess.

Tess en Poppy vervullen beiden de hoofdrol.  Tess is tegelijkertijd ook de spreekbuis voor Poppy.  De kleuter is zo’n 4 jaar oud en hoewel ze alles heel intens beleeft en in zich opneemt, beschikt ze niet over de talige vermogens om dat ook op de juiste manier te uiten.  De auteurs hebben dat heel treffend geïntegreerd in het boek.  

Het schrijversduo heeft zich helemaal ingeleefd in de rol van Poppy.  Haar kinderlijke vragen ontroeren.  Personages bukken zich om op dezelfde hoogte als Poppy te communiceren.  Ze mag helemaal op haar eigen niveau reageren.  Doch, haar signalen worden niet gehoord, moeilijk geïnterpreteerd of slechts heel laat – bijna te laat – begrepen. Poppy’s verlatingsangst en schrik om het leven van haar mama uit ze door zich vast te klemmen rond Tess’ benen.  Haar beleving van de haar omringende wereld komt goed tot zijn recht.  De problemen in de kleine-mensen-wereld, de verwondering, de angsten, de frustraties van het niet begrepen worden en in contrast daarmee de luchtigheid, weerbaarheid en veerkracht van de kleine meid krijgen veel aandacht.  Het is Tess die als eerste alles opvangt en Poppy’s signalen probeert te decoderen en interpreteren.  

Tess is een personage in evolutie.  Ze dealt nog steeds met haar nieuwe status van alleenstaande mama en wordt zich meer en meer bewust van zichzelf.  Van een naïeve vrouw die zichzelf dikwijls wegcijfert voor een ander, ontwikkelt ze zich tot een leeuwin die vecht voor haar welp.  Tussen die twee is het oprechte liefde. De zorgen om de mentale gezondheid van haar dochtertje maken haar doodongerust en bepalen haar hele doen en laten.  Haar omgeving en de politie doen haar ongerustheid af als paranoïa en hysterie. Haar moederinstinct staat voortdurend op scherp en draait overuren.

Met de veranderingen in Poppy’s gedrag, verandert ook de sfeer tussen de personages. Naarmate Tess inzichten verwerft, komen ook de andere personages meer tot leven. Lelijke karaktertrekken komen naar boven; vertrouwen slaat om in verraad.  Het zijn best intieme momenten die worden gedeeld met de lezer. Jason is als papa van Poppy en ex van Tess aanwezig op de achtergrond, maar ook hij evolueert.  Van een leuke papa en begripvolle ex verandert hij in een seriële schuinsmarcheerder die vrouwen behandelt als wegwerpobjecten, die controleert en manipuleert.  

Nicci Gerard en Sean French zijn meesters in het verwoorden van gevoelens.  Onovertroffen in het opzetten van psychologische spelletjes.  Terwijl iedereen volhoudt dat Tess zichzelf niet is, wordt ze pas echt een actrice in haar eigen leven wanneer het intrige de ontknoping nadert.  En ze speelt de rol van haar leven.

De spanning in het verhaal wordt goed volgehouden.  Heel gecontroleerd voeden de auteurs het onbehagen dat zich als een olievlek steeds verder uitbreidt.  Terwijl je als lezer vrij vlug door hebt voor wie Tess op haar hoede moet zijn, raken zij en Poppy steeds meer geïsoleerd en kan het roofdier dat haar belager is, de lus rondom hen steeds meer aantrekken.

Er komen heel mooie metaforen voorbij, waarvan ik die met de lappenpop één van de mooiste vind.  Om te weten waarover ik het heb, moet je het boek lezen.

‘Wie niet horen wil’ vertelt over hoe verpletterend bezitsdrang kan zijn, over instinctief weten en hoe de ratio en de omgeving dat instinct toch trachten te kneden en te sturen.

Wie niet horen wil … moet voelen.  Hoort ze op tijd wat Poppy tracht te vertellen of verliest ze wat haar het liefst is?  Een wolf in schaapskleren heeft zo zijn eigen trucjes om zijn doelen te bereiken.


4,5 kraaien

Anita


Geen opmerkingen:

Een reactie posten