maandag 2 juli 2018

Vice versa met Tjeerd Langstraat en Shirley Ann van Wingerden



Shirley-Ann van Wingerden (Rotterdam, 1968) is een Nederlandse auteur. Naast schrijven heeft ze een passie voor muziek en schilderen. Haar passie voor muziek uitte zich vooral in de door haar samen met Baroeg Rotterdam georganiseerde jaarlijkse Blokhut-Live feesten. Van Wingerden debuteerde in 2011 met In mist gevangen, het eerste deel van de horrorserie Zwart Bloed. In oktober van dit jaar verschijnt al het 5e deel van de serie Zwart Bloed Nazaten.



Tjeerd Langstraat werkt als freelance journalist, schrijver en uitgever. In 2013 debuteerde hij met de thriller Villa Gladiola.  In 2018 zal zijn derde thriller het levenslicht zien: RÄV. Villa Gladiola won de publieksprijs van de Schaduwjury 2014. Zijn tweede boek Eeuwig Donker won de vakjury prijs van The Indie Awards, de literaire boekenprijs voor auteurs die hun boeken in eigen beheer uitgeven, en mag zich Beste Boek 2017 noemen.



Goedemorgen Tjeerd,

Zoals je misschien wel zal weten heeft Ink ons aan elkaar gekoppeld zodat wij elkaar als schrijvers kunnen interviewen. Nu heb ik al even op je site gekeken voor wat achtergrondinformatie en het eerste wat me opvalt is het zinnetje waarmee je jezelf voorstelt: Armetierige, edoch niet onverdienstelijke scribent (Anno Domini 2005).  Ik ben geïntrigeerd. Je hebt een journalistieke achtergrond zie ik. Wat ik me nu afvraag is of het schrijven van een boek een logische volgende stap is. De reden dat ik dat vraag is, omdat ik vaker merk dat veel mensen vanuit de journalistiek boeken gaan schrijven.


Hi Shirley-Ann,

Klopt wat je zegt: de meeste journalisten willen een boek schrijven. Maar bij is het eigenlijk andersom gegaan. Als jonge jongen al vond ik schrijven geweldig. Op de basisschool bij begrijpend lezen als we één keer per maand een verhaal moesten schrijven. Later op de middelbare school bij de lessen Nederlands. En dan niet grammatica, maar de lessen literatuur en boekbesprekingen. Tijdens mijn studies schreef ik eens per week een lezerscolumn voor het Algemeen Dagblad. Altijd al heb ik gezegd "ik ga een boek schrijven". Alleen ben ik de journalistiek ingerold. Van die lezerscolumn naar blogs over snowboarden naar sponsored artikelen naar complete reportages voor kranten en magazines. Voor ik het wist was ik fulltime journalist. Pas in 2013, door het themanummer 'Schrijf dat boek!" van de Vereniging van Journalisten waarin een mini-advertentie stond, werd het schrijven van een boek concreet. Ik was al een aantal keer begonnen aan een boek, maar wist nooit een goede richting te bepalen. Maar deze advertentie, waarin crimineel schrijftalent werd gezocht, bracht daar verandering in. Ik reageerde dat ik niet crimineel ben, maar wel kan schrijven en de vraag wat er nu eigenlijk gevraagd werd: deze uitgever zocht dus een nieuwe auteur voor zijn thrillerreeks. Gesprek,
synopsis voorstel et voilà, ik had opeens een boekcontract. 
Dat werd Villa Gladiola, waarmee ik genomineerd werd voor de Hebban Debuutprijs, genomineerd werd voor de Schaduwprijs, beste debuut in het spannende genre en de lezersjuryprijs won van de Schaduwjury voor beste spannende debuut van Nederland. En toen ging het hard... Maarre, jij dan? Je passies zijn muziek, schilderen en schrijven. Op welke plaats staat schrijven?

Groet,
Tjeerd

 
Hey  Tjeerd,

Schrijven staat momenteel  wel op de eerste plek. Maar ik moet wel zeggen dat ik graag schrijf met  muziek aan. Schilderen doe ik eigenlijk al jaren niet meer. Wilde ik vroeger mezelf nog weleens verliezen in muurschilderingen en schilderijen,  tegenwoordig verf ik alleen nog maar mijn door mezelf in elkaar geknutselde monsters. (goed voor beeldvorming ook heb ik gemerkt.)  Om op de muziek terug te komen... Ik speel geen instrument en kan ook geen noot zingen. Mijn passie uit zich in de manier waarop ik er mee omga. Ik ga heel graag naar concerten. En jarenlang heb ik metalfeesten in Baroeg Rotterdam georganiseerd met vier bands op het podium, omdat ik livemuziek toch wel erg geweldig vind. Daarom presenteer ik mijn boeken ook in combinatie met muziek en andere kunstuitingen. In boek twee zit een CD single.  (Help is on it's way  - Room13) *helaas alleen voor de mensen die Engel der Wrake via mij aanschaffen.  En voor deel drie heeft een bevriende band nummers geschreven en deze op de boekpresentatie ten gehore gebracht.

Een andere manier waarop ik met muziek omga is dat als ik aan het schrijven ben, mijn fantasie zodanig wordt geprikkeld door muziek dat er zich vanzelf beelden vormen in mijn hoofd en  ik ideeën krijg voor verhaallijnen of nieuwe personages. Het uiteindelijke verhaal schrijft zichzelf. Of de personages doen dat voor me. Ze leiden hun eigen leven en ik schrijf het op. Ik weet niet goed hoe ik het moet verwoorden, maar ik kan alleen op deze manier schrijven. Ik ga niet van te voren een tijdlijn maken waar ik alles omheen verzin, maar laat het verhaal vanzelf ontrollen. Natuurlijk heb ik wel een doel voor ogen waar ik heen wil schrijven, maar dat is al eerder anders uitgepakt. Het hoort bij mij denk ik dan maar. Wat voor type schrijver ben jij? Maak je eerst een ruwe opzet of laat je het verhaal vanzelf ontvouwen?
Groetjes Shirley-Ann



Ha Shirley-Ann!

(noemt iedereen je trouwens bij je volledige naam of wordt dat nog afgekort)

Da's grappig, we hebben best een zelfde manier van schrijven! Ik heb wat hoofdlijnen, wat ideeën over personages en verhaallijnen en dan ga ik gewoon schrijven. Zonder vastomlijnd plan of vooruitgewerkte personages. Ik weet dan ook niet van tevoren hoe mijn verhaal zal eindigen. Je leest ook weleens over schrijvers die losse zinnen verzamelen, overal post-its plakken met ideeën en hele tijdlijnen met schema's aan de muur hangen; ik zou daar bloedzenuwachtig van worden. Mijn bureau moet leeg zijn, mijn hoofd ook, alles moet opgeruimd zijn. Dat fabeltje dat mensen met een rommelig bureau en chaotische agenda creatiever zouden zijn veeg ik dan ook direct van tafel. Als naast mijn chaotische, rommelige hoofd ook mijn omgeving nog eens een warboel zou zijn, zou ik niet kunnen functioneren.

Als ik schrijf zet ik klassieke muziek op. Zonder vocals. Teksten leiden af. Mijn muzieksmaak is vrij breed, maar als ik schrijf wil ik alleen stilte of klassieke muziek om me heen. Metal zou bij mij niet werken. 

Maarre, Baroeg, Rotterdam: geboren en getogen in die fijne pleurisstad?

Groet,
Tjeerd


Hoi Tjeerd,

Ja, wel geboren in Rotjeknor, maar op mijn tweede geloof ik, verhuisd naar Alkmaar waar mijn beide zusjes zijn geboren. Maar op mijn zesde terug naar de Randstad. Niet naar Rotterdam, ik ben opgegroeid in Schiedam. Het Rotterdam uit mijn boeken ken ik voornamelijk van het stappen. Mensen die mijn boeken lezen vinden het leuk om over herkenbare plekken te lezen. ook al is de setting iets anders  (gelukkig maar) dan de werkelijkheid. Ik had ooit gelezen dat je moeten schrijven over wat je weet of wat je kent en dat doe ik dan ook met verve. Wat ik niet ken ga ik onderzoeken, dus de paden op en het veld in voor wat research. Zo heb ik metrostation Wilhelminahaven aan een onderzoek onderworpen en ben ik met een vriendin 's avonds laat het park rond de Euromast gaan bekijken.

Gebruik jij herkenbare plekken of plaatsen of moet je onderzoek doen? Of  is het niet van belang in jouw boeken, dat kan natuurlijk ook.

Nou, mijn eerste boek Villa Gladiola speelt vooral in Nijmegen, maar mijn tweede boek in Rotterdam. Als geboren en getogen Rotterdammer vond ik dat gewoon heel tof en bijna logisch om te doen. Ik ken de stad goed, dus heb in die zin weinig onderzoek hoeven doen. En wat je zegt, mensen vinden het leuk om de plekken, mensen en zaken in het boek te herkennen. Mijn derde boek RÄV (vanaf 1 oktober 2018 verkrijgbaar) speelt in Rotterdam, IJsland, Zweden en België. Een stuk internationaler dus. Ben jij op het moment met een boek bezig?

Jazeker. Ik ben bezig met het vierde deel van een serie. dit jaar is eindelijk de boekpresentatie. Dit vierde deel is een strijd geweest. Drie keer opnieuw begonnen. Er zat geen emotie in mijn tekst, Het was een opsomming van gebeurtenissen. De oorzaak van deze zware zwangerschap  zal ik je besparen. Tussendoor nog wel mijn bijdrage aan twee verhalenbundels kunnen leveren, maar ik ben blij dat dit deel 27 oktober eindelijk kan worden gepresenteerd. Geef jij nog een boekpresentatie of wordt het gewoon vrijgelaten?
Dan verschijnen we zo'n beetje rond dezelfde tijd! Op 1 oktober is mijn boekpresentatie in het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam (https://jalapenobooks.com/bekendmaking-locatie-boekpresentatie/). Hoe lang heb je gedaan over dit laatste deel enne... ik ben ook heel benieuwd hoe jij het doet qua verkopen: lig je in de boekhandels, of loop je tegen problemen op? 

Groet,
Tjeerd


Wat een gave locatie! Ik vind dat altijd zo'n getob, zoeken naar een geschikte locatie. In 2015 heel Rotterdam afgezocht en kwam ik uiteindelijk door een tip van een vriendin uit bij Roos Marijn in 't Witte Paard.  (eerste item: https://www.youtube.com/watch?v=wFt2W7c5-DQ&t=81s ) Ik pak het graag anders aan ;-) Voor 27 oktober heb ik mijn stoute schoenen aangetrokken en Baroeg gevraagd of ik het daar mocht doen. Gezien de setting van mijn boek, het speelt zich namelijk grotendeels af in een rock podium, is dit de perfecte locatie.

Over dit deel heb ik straks 3,5 jaar gedaan. Ter vergelijking: Boek 1 kwam uit in oktober 2011, deel twee in april 2013 en deel drie in maart 2015. Mijn grootste probleem is tijd. Naast mijn werk ben ik een alleenstaande moeder van twee pubers. Als er dingen zijn waar ik me ernstige zorgen over maak, lukt het me niet om te schrijven. Voor een onbekende schrijfster die haar boeken uitbrengt in eigen beheer, durf ik te zeggen dat ik het aardig doe. De verkopen gaan niet in superhoge aantallen. Ik verkoop van de drie delen één boek per maand. Geen vetpot dus. Ik heb immers geen uitgever achter me die kan helpen met promoten en doe alles zoveel mogelijk zelf. Maar goed... bij de laatste boekpresentatie waren er wel zo'n 100  mensen. Er zijn bekende schrijvers die het met minder moeten doen. Dus ik heb wel een trouwe fanbase die langzaam maar zeker verder groeit, en die mij ook helpt met promoten en het voorbereiden van de boekpresentatie. Ik hou ervan verschillende kunstuitingen te combineren en dat ga ik zeker weer doen. Het spreekt meer tot de verbeelding van mijn lezers.
Maar goed ik dwaal af. Mijn boeken liggen niet in de winkels, maar zijn overal online te koop.  Het is voor mij te duur, omdat boekenwinkels hun zaken bevoorraden en de onverkochte boeken terug gaan naar Centraal Boekhuis. Die (on)kosten komen dan voor mijn eigen rekening. Boeken in consignatie leggen is ook geen optie, vaak hou ik er niets aan over.

Een andere optie is E-books. Maar mijn boeken zijn alleen in fysieke vorm te verkrijgen. Dit ook weer vanwege het kosten-baten plaatje. En de angst dat als het eenmaal digitaal is, het boek straks illegaal wordt gedeeld. Hoe zit dat met jouw boeken. Hoe loopt de verkoop, wat doe je zelf aan promotie en zijn ze als e-book te verkrijgen

Groetjes Shirly-Ann



Ja, hele toffe locatie! Het museum komt ook voor in mijn boek en heeft zelfs een belangrijke rol als bepaalde schakel. Zeg maar. ;) #spoiler En cool, die personages die je liet rondlopen! 

En ik ben vorig jaar mijn eigen uitgeverij gestart, na eerder twee keer onder contract gestaan te hebben bij een uitgever. Dus ik ken je strubbelingen, maar het is nog steeds een goed besluit geweest om het zelf te gaan doen. De boekverkoop gaat naar Nederlandse maatstaven goed: mijn eerste boek werd ruim 2.200 keer verkocht en mijn tweede boek ligt rond de 700 exemplaren. Waarbij ik moet aanmerken dat mijn boeken in hooguit 30 boekhandels lagen (van de 2.500 die Nederland kent). Maar Nederlandse maatstaven zijn niet mijn maatstaven. Ik wil veel meer gelezen worden. Beide boeken wonnen prijzen (https://jalapenobooks.com/prijzen/), kregen veel 4- en 5-sterren recensies, dus dan stel je je verwachtingen bij naar boven. Maar boekhandels kopen veilig in: dus, niet. 'We kennen de uitgever/auteur niet,' is zo'n "argument om ondanks gewonnen prijzen en ondanks goede recensies mijn boeken niet in te kopen. 

Een laffe drogredenatie vind ik dat. En ergens wel ironisch, want die conservatieve houding houdt niet automatisch in dat 'de boekhandel' het goed doet. Ze gaan bij bosjes failliet. En dan het CPNB dat alleen propagandeert voor de grote jongens en meisjes, alle clubjes rondom gevestigde uitgevers, recensenten die tot hun elleboog bij boekenclubs, inkopers en meer van zulks zitten: dat wereldje implodeert over een tijdje. En als alle stront dan naar buiten komt vragen ze zich af waar het toch is misgegaan.

Wat bijzonder was om te zien de afgelopen maanden was de vlucht die De Krijtman van C.J. Tudor nam: het boek werd in 59 talen vertaald, kreeg een quootje van Stephen King en werd massaal verkocht. Maar, het was een debuut. Niemand kon van tevoren weten of het boek goed was of niet. Waar boekhandels en lezers enorm terughoudend zijn als de auteur of uitgever onbekend is, daar buigen ze als een knipmes als de marketing in orde is en dan maakt het opeens niet meer uit of de auteur debuterend is. Schreeuw van de daken hoe goed iets is en mensen kopen het (in).    

Kortom, voor mijn derde boek wil ik wat anders verzinnen. Ik heb niet zo'n marketingbudget als Tudor, dus zal ik wat anders moeten doen.   

Ik wil dat conservatieve juk afschudden, weg van die gevestigde orde, mijn boeken moeten gelezen worden en dat kan linksom, rechtsom of gewoon dwars door het plafond. Dus het voelt nu voor mijn derde boek heel erg bevrijdend. Probeerde ik met mijn tweede boek nog heel erg te conformeren naar 'hoe het werkt in de boekenbranche', met alle hierboven geschetste frustratie tot gevolg, nu bepaal  ik volledig mijn eigen werkwijze. 

Mijn huidige twee boeken zijn online overal te koop (bol.com, Bruna, etc.). Via mijn eigen site uiteraard (https://jalapenobooks.com/boeken/) en ebooks verkoop ik alleen via de Black Sheep Indie (https://theblacksheepindie.com/product/bundel-villa-gladiola-en-eeuwig-donker/). 

En volgens mij was dit onze slotvraag al! Dus tot slot: wat is jouw ambitie op schrijfgebied? Wat wil je (nog) bereiken?

Groet,
Tjeerd



Wat ik (nog) wil bereiken?  Ik las net je tekst over de conservatieve juk afschudden en dacht jaaa, dat wil ik dus ook. Mijn boeken moeten gelezen worden. Ik, of eigenlijk mijn boeken hebben helaas geen prijzen gewonnen. Mijn lezers zijn hartstikke enthousiast, op een enkele na. Maar het is niet genoeg. Deel één wil ik nog eens onder de loep nemen om te herschrijven en dan laten vertalen. En dan de wereld  veroveren. ik denk graag groot. En de volgende stap is een verfilming. Dan kan ik al die mensen die roepen, ik wacht wel op de film ook ter wille zijn.
Jammer dat dit de slotvraag was. Ik zou je nog heel veel willen vragen...
o, en ik besef nu pas dat k je nooit heb geantwoord op die vraag over mijn naam. Vrienden noemen me Shir of Shirtje, eigenlijk nooit Shirley-ann
Bedankt voor dit superleuke dubbel interview!

Groetjes, Shirley Ann
 

Ja, een verfilming! Dat wil ik ook. Mijn boeken lenen zich prima voor een typische Neder-thriller. Bedankt voor deze leuke mailwisseling!
Groet,
Tjeerd


Geen opmerkingen:

Een reactie posten