Poppemie
Wie zich de band ‘Pop in Wonderland’
herinnert, herinnert zich vast ook nog zangeres Meredith. Na enkele non-ficitie boeken te hebben
geschreven, beleeft ze met ‘De vuurvrouw’ haar vuurdoop als schrijfster van
fictie. Hoewel, ‘De vuurvrouw’ is deels gebaseerd
op waargebeurde feiten.
Hoofdpersonages in ‘De vuurvrouw’
zijn Tatsuo en Maritgen. Het zijn twee
heel verschillende karakters qua herkomst en de manier waarop ze het leven trachten
te overleven. Hun naam, vergezeld van
enkele raak gekozen woorden, gaat korte hoofdstukken vooraf. Om de beurt komen ze in de schijnwerper te
staan. De voortdurende afwisseling maakt
alleen al in vorm duidelijk dat ze heel nauw betrokken zijn bij elkaars ontwikkeling.
Op het eerste gezicht lijken Tatsuo
en Maritgen in niks op elkaar. Tatsuo leidt
zijn leven met ijzeren discipline; Maritgens leven is er een van chaos en
laveloosheid. Dan vindt Maritgen een
mooi boekje met oosterse cover onder een bank in het park. Het is het boekje van Tatsuo. Wat een spotboekje is voor Tatsuo, betekent
voor Maritgen misschien een uitweg uit de chaos. Tatsuo ziet voor de eerste keer zijn
‘vuurvrouw’. Hallo obsessie!
Vanaf dan beheerst Maritgen Tatsuo’s
leven: hij volgt, observeert, analyseert
haar en het leven dat ze leidt. Hij
neemt haar leven via zijn telescoop tot zich, als lag Maritgen onder een
vergrootglas. Het brengt hem uit
evenwicht (zijn telescoop valt dan ook letterlijk en hij ook!). Zij heeft het gevoel dat ze gevolgd
wordt. Zij, op haar beurt, raakt
geobsedeerd door Tatsuo’s boekje. En dan ontmoeten ze elkaar eindelijk.
‘De vuurvrouw’ is een bijzonder
boek. Het vertelt een gelaagd verhaal
dat twee beschadigde mensen in beeld brengt die struggelen met het leven, elk
met hun eigen overlevingsstrategie.
Tatsuo wil alles onder strikte controle hebben. Maritgen ‘overleeft’ door overvloedig
alcoholmisbruik. Het zwarte gat trekt
voortdurend aan haar in een poging om haar neer te halen. Ze overleeft op liters wijn, te midden van haar rotzooi en sigarettenpeuken. Ze heeft de bodem bereikt. Tatsuo heeft het als zoon van overlevers van
de atoombom op Hiroshima heel moeilijk gehad.
Zijn kindertijd en jeugd was een tijd van geweld en misbruik. De ontmoeting met Maritgen zet alles wat hij
heeft opgebouwd op de helling en zijn lichaam verraadt als eerste zijn verlies
aan controle. Zijn obsessie voor
Maritgen neemt zijn leven over.
In ‘De vuurvrouw’ worden dan wel een
aantal moorden gepleegd, volgens mij ligt de kern van het verhaal toch in de
psychologische uitdieping van de personages en de moeite die ze hebben om het
vol te houden in dit leven. De impact
van het verleden op het volwassen leven van beide personages is verwoestend en
levensbepalend; er is weinig voor nodig om zorgvuldig opgebouwde controle te
verliezen.
Thema’s zoals verwaarlozing,
mishandeling, seksueel misbruik zijn sowieso moeilijk te verteren, maar de
manier waarop Meredith Van O het onder woorden brengt, raakt diep. De pijn gevoeld door Tatsuo en Maritgen is
voelbaar, hun gevoel van gekooid te zijn
is benauwend. Regelmatig dissocieert
Maritgen; het geeft zowel haar als de
lezer de kans om even afstand te nemen. Het boek in één ruk uitlezen is niet
alleen onmogelijk – het is veel te intens, te heftig - , maar het zou het boek ook
geen eer aandoen.
Ook al lijkt Maritgen de bodem te
hebben bereikt, ze houdt van vertellen.
Haar grote droom is een boek te schrijven, à la Nicci French. Doch, Fuzzy, met wie ze het boek wil
realiseren, verdwijnt zonder een woord. Ze
praat om de geluiden die ze niet wil horen te overstemmen en om leegtes op te
vullen. Ze is een echte spraakwaterval! Maar,
woorden komen soms veel te snel ‘als een slang die in zijn eigen staart bijt’. En Tatsuo aan wie ze honderduit haar verhaal
vertelt, luistert niet. Dit is een regelmatig terugkerend probleem: niemand
luistert naar Maritgen. Ofwel verdwijnen
ze, vallen ze in slaap of sluiten ze zich af voor wat ze wil vertellen. Hoe eenzaam!
Meredith Van O neemt het van haar
over. Banale observaties zoals een barst
in een muur, leiden tot eenvoudige zinnen die zo vol zijn van betekenis dat ze
je even vasthouden en dwingen tot nadenken.
Het boek bevat ontzettend mooie metaforen: de stolp springt er voor mij
met stip uit. Maritgen – of is het de
auteur? - proeft vaak de woorden die ze gebruikt: zeggen ze echt wel wat ze op
het eerste proeven beloven te zeggen? Voor
Maritgen zijn woorden ‘als een zaklamp’ die licht werpt ‘op een duister pad’. Tatsuo begrijpt heel veel van wat anderen
zeggen niet. Wat hij hoort zet hij om in
heel plastische beelden in een poging om dingen te plaatsen. Dat levert soms grappige, maar tegelijkertijd
pakkende, passages op.
‘De vuurvrouw’ is heftig,
intens. Ze legt twee beschadigde mensen
onder een vergrootglas en schrijft een verhaal waarin de beelden omver
blazen. Het gaat over ‘kapot zijn’, weer
recht krabbelen, over op zoek zijn naar verbinding. ‘De vuurvrouw’ is ook en vooral een pleidooi
om van jezelf te houden!
Anita
5 kraaien
Geen opmerkingen:
Een reactie posten