Er zijn van die boeken die je tijdens het lezen in je greep
krijgen, naar de keel grijpen en niet meer loslaten. Hars is zo’n boek. Hars is
de taaie, kleverige substantie die je uit naaldbomen tapt en voor uiteenlopende toepassingen kunt
benutten. Als je dit boek hebt uitgelezen heeft hars alleen nog een gruwelijke
betekenis die je niet meer uit je hoofd kunt zetten. De titel is kort en
krachtig, roept direct vragen op en is er één die blijft hangen. Mooi bedacht.
In Hars draait het om de familie Haarder; vader Silas,
moeder Else en hun twee zonen. Zij wonen op een verlaten boerderij met wat
grond Het Hoofd genoemd en daar speelt alles zich af. Zoon Mogens verlaat de
boerderij omdat hij de verlatenheid verstikkend vindt, Jens blijft en krijgt
daar zijn eigen gezin met Marie. Zij worden verblijd met de geboorte van een
tweeling Carl en Liv, maar door een ongeval overlijdt Carl. Dat ongeval zet een
aantal dramatische ontwikkelingen in gang waardoor met name Jens zich steeds zonderlinger gaat gedragen.
Hij schermt het Hoofd meer en meer af van de buitenwereld en zet uiteindelijk
de dood van de 6 jarige Liv in scène om haar voor altijd bij zich te kunnen
houden. Liv verstopt zich in een container zodra er een bezoeker langskomt. Dat
bezoek beperkt zich uiteindelijk tot slechts nog de postbode.
Je leest het boek voor het grootste deel door de ogen van
Liv en zij gaat, zoals jonge kinderen dat doen, volledig op in de manier waarop
Jens en Marie haar opvoeden. Door haar jonge leeftijd en naïviteit zet zij
nauwelijks vraagtekens bij het vreemde gedrag van haar vader. Zo kan zich een
lugubere, bizarre en totaal onveilige setting ontwikkelen waarin zij opgroeit
en een actieve rol vervult. Als lezer ga je er ook op een bepaalde manier in
mee en komen de gruwelijkheden waaraan Liv wordt blootgesteld en meewerkt op
een vreemde, zachte manier binnen. Schokkend is wel dat Liv’s enige vriendschap
bestaat uit de vriendschap met haar onzichtbare (overleden) broertje Carl. Hij
is levensecht voor haar en helpt haar de gruwelijkheden doorstaan.
In het boek worden brieven van moeder Else aan haar dochter
Liv verwerkt. Else kan niet ontsnappen aan het verontrustende gedrag van haar
echtgenoot, die dochter Liv hier volledig in meesleept en je verbeeldingskracht
soms totaal te boven gaan. Else raakt aan haar bed gekluisterd en komt haar
kamer niet meer af. Liv zoekt op een bepaalde manier rust en troost bij haar
moeder door haar voor te lezen (moeder kan alleen nog maar communiceren via
brieven, maar verbergt die voor Liv, voor later) maar kan en mag haar niet
vertellen over datgene wat er gebeurt beneden in het huis.
Uiteindelijk is het een hoteluitbater uit het dorp die de
afzondering van de familie doorbreekt.
Als je het boek plat slaat gaat het om een totaal ontspoorde
vader die zijn dochter en vrouw mishandelt op een gruwelijke manier. Toch is
Ane Riel in staat om je als lezer met mildheid naar alle personages te laten
kijken. Het boek geeft een inkijkje in de ontwikkeling van karakters die door
een ongelukkige samenloop van omstandigheden kunnen veranderen en verworden tot
totaal disfunctionele, in de volksmond gekke,
mensen.
Hars is meer een spannende psychologische roman dan een
thriller, maar ook voor de doorgewinterde thrillerlezer een aanrader. Het is
een boek waarvan de spanning onder je huid kruipt, je verontrust en waarvan de
gruwelijkheden pas doordringen als je met het oog van de postbode en de
hoteluitbater naar de situatie gaat kijken.
Het is een verhaal dat je aan het denken zet en nog lang bijblijft. Het
boek wordt verfilmd, maar ik ben benieuwd of ze die onderhuidse spanning ook
visueel kunnen maken…
5 kraaien
Annemarie
Geen opmerkingen:
Een reactie posten