Anita vroeg Jo Claes weer het hemd van het lijf!

 

Wie zegt Jo Claes, zegt Thomas Berg, Leuven en kunst.  Ook ‘Slagschaduw’ bevat weer de vaste ingrediënten.  ‘Slagschaduw’ is alweer de zestiende Thomas Berg, maar de formule werkt nog steeds.  Wat maakt dat Thomas Berg ‘het’ nog altijd heeft?  Misschien geeft Jo Claes het antwoord op deze vraag?  

Dag Jo!

•  Het is een traditie geworden dat jaarlijks in het voorjaar een nieuwe Thomas Berg aan het publiek wordt gepresenteerd.  Doe je er ook effectief een jaar over om een nieuw boek te schrijven?

Ik schrijf met opzet maar één Thomas Berg per jaar. Ten eerste omdat ik vrees dat als ik er meer schrijf, dat ten koste gaat van de kwaliteit. Ten tweede wil ik de nodige tijd uittrekken om de roman te schrijven zoals ik dat wil. Een plot bedenken kost me ongeveer een maand, soms meer. Het schrijven zelf duurt zes tot acht maanden, dat varieert van verhaal tot verhaal.

•  Met ‘Slagschaduw’ verblijd je de fans van Thomas Berg op een zestiende keer een inkijk in zijn leven.  Kan je je een leven zonder Berg indenken? 

Op dit ogenblik neemt Thomas Berg inderdaad een aanzienlijk deel van mijn leven in beslag, maar daarnaast schrijf ik nog andere dingen. Bijvoorbeeld de jeugdreeks ‘Niet voor mietjes’ waarvan intussen al vijf delen bestaan. En af en toe publiceer ik ook een gewone roman, zoals ‘Het kaïnsteken’ of ‘Spiegelgevechten’. Er bestaat dus - op vlak van schrijven – wel degelijk een leven zonder Berg, al moet ik eerlijk toegeven dat ik hem zou missen als hij er niet meer was.

• Kan Berg jou nog steeds verrassen?  Zijn er nog nieuwe kantjes van zijn karakter te ontdekken?  Leer ook jij hem nog steeds beter kennen?

Ik denk niet dat de lezer veel ‘nieuwe’ kantjes van Bergs karakter leert kennen. De man is in ‘Slagschaduw’ dezelfde als degene die hij al in vijftien romans is. Maar net als in het echte leven evolueert Berg als mens en dat onder invloed van de dingen die hij meemaakt, zowel professioneel als privé. Vooral dat laatste heeft op elk van ons – en dus ook op hem – een grote invloed. Dus nee, ik leer hem niet beter kennen. Hij is nog altijd hetzelfde hoofdpersonage dat ik zestien jaar geleden heb bedacht, maar af en toe stel ik zelf vast dat hij ietwat anders reageert dan vroeger, net als ikzelf doe.

•  Thomas Berg heeft zijn vaste schare fans.  De federale hoofdinspecteur houdt ons nog steeds in zijn ban.  Wat is zijn geheim volgens jou?

Ik denk dat dat te maken heeft met het feit dat hij als mens heel herkenbaar is. Hij is een bijzonder goed politieman, maar hij heeft ook een hele reeks kleine kantjes. Bovendien bestaan de meeste verhalen uit twee delen: de eigenlijke plot, maar ook hetgeen zich in zijn persoonlijk leven afspeelt en die twee facetten hebben een invloed op elkaar. Volgens mij willen lezers ook graag lezen wat er in het privéleven van een hoofdpersonage gebeurt, daardoor wordt die voor hen een mens van vlees en bloed.

•  Berg komt deze keer Leuven niet uit.  Is corona daarvoor verantwoordelijk of lag de verhaallijn al voor de uitbraak van het virus vast?

Het verhaal had ik grotendeels in mijn hoofd voor de epidemie uitbrak. Toen het eenmaal zover was, was ik zelfs van plan om niet over corona te schrijven omdat ik dacht dat iedereen dat zou doen. Maar mijn romans spelen zich altijd twee jaar af voor het jaar waarin ze verschijnen en dat doe ik bewust omdat ik op die manier weet wat er in dat ene jaar is gebeurd. Al snel moest ik echter vaststellen dat ik niet om corona heen kon omdat ‘Slagschaduw’ gesitueerd is in 2020 en nagenoeg het hele jaar door de epidemie is gekentekend. Ik heb daarom van de nood een deugd gemaakt en corona gebruikt als een leitmotief.

•  In ‘Slagschaduw’  bezorgt cineast Jonathan Van Cauwenbergh met zijn film heel wat kopzorgen aan Berg.  Vanwaar het idee om het verhaal van een film te verwerken in een Bergverhaal?

Ten eerste omdat ik een verhaal in een verhaal wilde, waardoor de roman een heel aparte gelaagdheid krijgt. Ten tweede omdat ik het interessant vond om de wisselwerking af te tasten tussen fictie en non-fictie. In hoeverre komt wat in een roman of in een filmscenario staat uit het privéleven van de auteur – in dit geval uit dat van de regisseur? En hoe bepaalt dat de inhoud of zelfs de herkomst van een verhaal? Daar peil je trouwens zelf naar, twee vragen verder. Zie dus aldaar.

•  Karlien Debraekeleer vraagt zich verontrust af wat de plot van de film zal brengen?  Weet jij altijd al van bij aanvang hoe de plot zal evolueren?

Voor ik aan het schrijven zelf begin, weet ik perfect hoe de plot zal evolueren. Bij een misdaadroman kan dat moeilijk anders omdat het een ongelooflijk ingewikkelde puzzel is waarin alles tot in detail moet kloppen. Dat wil niet zeggen dat er tijdens het schrijven niet nog wat details kunnen veranderen, maar het staat wel op voorhand vast hoe ik van punt A tot bij punt Z moet komen.

•  Jonathan verwerkt heel veel elementen uit zijn leven in zijn film. ‘Niets vertelt meer over hoe we in elkaar zitten dan de verhalen die we verzinnen.’ wordt verderop in het boek beweerd.  Wat leren we uit ‘Slagschaduw’ over jou?

Dat citaat van Pascal Mercier staat niet voor niets in het boek. Ik zal dus niet ontkennen dat er in deze roman een flinke autobiografische moot zit. Maar het verhaal zelf is natuurlijk pure fictie. In hoeverre het geënt is op mijn leven, is enkel en alleen mijn zaak. Ik wil alleen dit nog zeggen: ik heb me nooit meer geamuseerd met het schrijven van een Thomas Berg dan met dit boek en dat was niet enkel een verrassing voor mij, het heeft blijkbaar ook een positieve invloed gehad op de leeservaring, want als ik op de reactie van lezers mag afgaan, vinden ze deze roman één van de beste, zoniet het beste deel uit de hele Thomas Berg-reeks tot nu toe.

•  Corona is heel aanwezig.  Onze levens werden goed twee jaar geregeerd door het virus.  Ben je niet bang dat lezers gaan afhaken omdat het virus met dit boek ook in hun leeswereld een rol speelt?

Waarom? Aangezien ik een bestaande stad als achtergrond gebruik en elk verhaal zo levensecht als mogelijk probeer weer te geven - mét elementen die in dat jaar ook daadwerkelijk zijn voorgevallen - kan het de beleving van lezers alleen maar ten goede komen als ze in het verhaal geconfronteerd worden met gebeurtenissen die ze zelf voor een deel hebben meegemaakt.

•  ‘Nadenken moet hij bij een espresso, bij voorkeur bij meer dan één.’ Een straffe espresso, een cognac, het zijn Bergs favoriete dranken.  Ook van jou?  Ook een noodzaak om goed na te denken voor jou?

Ik gebruik geen alcohol als ik schrijf omdat ik een ochtendschrijver ben. Ik schrijf van zes of zeven uur ’s ochtends tot ongeveer twaalf à één uur. Dan zit het erop voor die dag. Maar de plot zelf bedenken doe ik ’s nachts en dan komt er wel eens een cognac aan te pas, dat klopt.

•  Museum- en bioscoopbezoekjes, … deze keer moet Berg zonder.  Wat deed het met jou dat die culturele uitstapjes niet mogelijk waren?

Hetzelfde als met Berg. De pure horror.

•  De Gambrinus bleef gesloten.  Is dat ook toevallig jouw favoriete kroeg  in Leuven?  Na al die reclame via Berg, moeten ze jou daar toch als VIP behandelen ondertussen?

Ik zit af en toe op het terras van de Gambrinus, al is het niet – zoals in Bergs geval – mijn stamkroeg. Soms ga ik daar ook iets drinken als ik tijdens het schrijven bezig ben met een scène die zich in de Gambrinus afspeelt en probeer ik me voor te stellen wat Berg op zo’n moment ziet, denkt en voelt. Ook dat is een vorm van research, een heel aangename dan nog.

•  Leuven lijkt wel een heel groot museum.  Altijd is er wel een kunstwerk dat een grote rol speelt in jouw misdaadromans.  Ga jij veel op museumbezoek?  En is dat dan vooral in functie van je schrijven? 

Soms wel, soms niet. Als de research voor een roman dat vereist, bezoek ik bepaalde musea, tentoonstellingen, steden of zelfs landen. Meestal echter gebeurt het omgekeerde en put ik uit herinneringen aan wat ik ooit ergens heb gezien.

•  Hoe maak je de verbinding tussen een kunstwerk dat je ziet en een nieuw plot?  Hoe vind je net dàt kunstwerk dat nodig is om een heel verhaal rond te schrijven?

Dat varieert. Vaak bedenk ik een plot en ga dan op zoek naar een kunstwerk dat aansluit bij de inhoud en de sfeer van het verhaal. Soms gebeurt het andersom. Bij ‘Tot de dood ons scheidt…’ bijvoorbeeld was ik zo getroffen door het grafmonument dat op de cover staat dat ik omgekeerd heb gewerkt en op basis van het kunstwerk een verhaal heb bedacht. Bij ‘Slagschaduw’ ging het weer anders. De plot van dat verhaal bevat een film die over een boom gaat en toch ook weer niet. De trapconstructie van Hannes Van Severen toont een trap die eigenlijk geen trap is omdat de treden omgekeerd staan. De link lag voor de hand.

•  Tijdens de Thomas Bergwandelingen in Leuven kunnen lezers met eigen ogen de kunstwerken die aan bod komen in jouw boeken aanschouwen.  Die wandelingen worden met elk boek langer?  Gids je die wandelingen zelf? Kan je hierover een woordje uitleg geven?

De wandelingen worden geleid door twee stadsgidsen die zich gespecialiseerd hebben in de boeken over Thomas Berg. Ze maken een tour langs een reeks locaties die belangrijk zijn in de verschillende verhalen, maar dat zijn er intussen zoveel dat ze natuurlijk een selectie moeten maken. Zelf gids ik zulke wandelingen heel zelden. Dat gebeurt alleen op speciale aanvraag.

•  Hoe kan de lezer hieraan deelnemen, zich daarvoor inschrijven?

Meestal kondig ik de wandelingen aan op mijn Facebookpagina, maar je moet snel zijn omdat ze doorgaans meteen volzet zijn. Deze zomer worden er nog enkele georganiseerd, heb ik me laten vertellen.

•  Tot slot, een nieuwe Thomas Berg is reeds in volle ontwikkeling?  Blijft Thomas thuis of trekt hij naar het buitenland?  Heb je al een titel voor het volgende boek?

De volgende Thomas Berg is zo goed als klaar. Aangezien het boek in 2023 verschijnt, speelt het zich af in 2021. Meer wil ik er voorlopig nog niet over kwijt.

Alvast een antwoord dat de fans van de politie-inspecteur heel nieuwsgierig maakt naar zijn volgende op te lossen misdaad.  Afspraak dus in 2023 voor de zeventiende Thomas Berg!  Daar drinken we voor nu een dubbele espresso op!  Of een cognac, voor de liefhebbers.

Anita voor Thrillerlezers!