De roep van de zee
De proloog trakteert de lezer op een
mooie poëtische intro. Lijkt alles peis en vree onder water, dan gaan er toch
onmiddellijk enkele alarmbellen af wanneer het personage zich afvraagt of alles
nu weer normaal zal worden en er sprake is van vijandige blikken.
Het onheil laat niet lang op zich
wachten. Adam, het driejarig zoontje van Martin en Alexandra, verdwijnt
spoorloos wanneer hij eventjes ontsnapt aan het ouderlijk toezicht van zijn
papa. Het is het begin van heel veel ellende die alle grond wegmaait onder wat
een gelukkig jong gezin was.
Net zoals het eiland baadt in de
mist, zo ook hangt over het verhaal een waas van mysterie. De zee roept en
blijkt onweerstaanbaar. Adam blijkt ook niet het enige jonge kind te zijn dat
op die specifieke dag in januari verdwijnt. Zijn er bovennatuurlijke krachten
in het spel?
De personages zijn vrij statisch. Na
de verdwijning van Adam verliezen Martin en Alexandra niet alleen elkaar maar ook
zichzelf. Martin hult zich in stilzwijgen en lijkt weg te kwijnen onder een
stolp. Hij wordt een eiland op zijn eiland. Het enige wat hem rest is het
contact met de zee, een contact dat alsmaar meer de destructieve kant lijkt op
te gaan. Alexandra, de anders zo daadkrachtige echtgenote en moeder verdwijnt
letterlijk van het toneel. En dan is daar ineens Maya. Zij dwingt zich een
plaats af aan de zijde van Martin en houdt het verhaal gaande. Haar input mist echter
aan geloofwaardigheid.
Terwijl ‘Winterwater’ in stilte
verder kabbelt, is het water overal mee verweven en op elk moment pertinent aanwezig.
De zee heeft macht over de eilandbewoners, drijft tot waanzin, maakt gek. Het
ritme ervan zit vast verankerd in het leven van de eilandbewoners.
Uit alles blijkt de grote
bewondering van de schrijfster voor de natuur op en rond het eiland. De
beschrijvingen zijn heel beeldend, een effect dat nog wordt versterkt doordat
de waarnemingen deels gebeuren door de lens en de ogen van Maya een
ex-politiefotografe. Met haar toestel legt ze veranderende luchten - metaforen
voor alles wat continu verandert - vast met haar camera. Het is haar manier om
de onvermijdelijk verstrijkende tijd te doen stilstaan. Dit in contrast met de
beleving van ‘tijd’ door Martin. De krachtige slagen van de klok in zijn huisje
ten spijt, voor hem is de tijd stil blijven staan de dag waarop Adam verdween.
De auteur was wellicht een grote
natuurliefhebster. Heel veel van haar mooie metaforen hebben dieren in de
hoofdrol. Meer dan één keer doet ze appel aan het milieubewustzijn van de
lezer. Heel enthousiast deelt ze hoe te leven in verbondenheid met de natuur, heeft
ze het over wonen in ecohuisjes, over hoe om te gaan met afval, zelf groenten
kweken, … Des te onbegrijpelijker vind ik dan ook het lot dat de lievelingskat
van Adam moet ondergaan.
‘Winterwater’ zou ik geen thriller
willen noemen. Grote afwezige is de spanning. Af en toe een klein zweempje van
verwachting dat er iets staat te gebeuren, meer wordt het niet. Het plot
ontwikkelt zich heel traag. Dat ik soms even naar adem moest happen, had eerder
te maken met de heel lange hoofdstukken. Naast proloog en epiloog bevat het
boek slechts zes hoofdstukken!
Nee, het plot verrast op geen enkel
moment. Enkele ongeloofwaardigheden of onverwachte toevoegingen geven wel reden
tot wenkbrauwfronsen. Alsof de schrijfster zich zo af en toe vergaloppeerde in
de toespelingen op het bovennatuurlijke. De plottwist laat zich al enige tijd
op voorhand raden. Het nieuwe perspectief dat opduikt naar het einde toe zorgt niet
voor de verhoopte spannende afloop.
Ik kon me niet van de indruk ontdoen
dat de schrijfster ‘Winterwater’ neerschreef ter verwerking van haar eigen
persoonlijke situatie.
Een volgend boek van Susanne Jansson
mogen we helaas niet verwachten. Zij schreef ‘Winterwater’ op haar ziekbed en
overleed op 47 jarige leeftijd.
3.5 kraaien
Anita
Geen opmerkingen:
Een reactie posten