John Winkel ondervraagd

 

‘Ziva’ (2018) is de debuutroman van John Winkel.  Over onderzoeksjournalistiek met dodelijke afloop.  Wie is John Winkel en wat inspireerde hem tot het schrijven van een thriller over fraude in de bouwwereld?  Thrillerlezers! wou er het fijne van weten.

•  Dag John.  Stel je je even voor aan de Thrillerlezers!?

Mijn naam is John Winkel en ik ben geboren op 21 februari 1950 in Den Haag. Voordat ik begon met het schrijven van de thriller Ziva, ben ik uitgever geweest van onder andere encyclopedieën,  kinderboeken, vakinformatie en publiekstijdschriften. Daarna ben ik overgestapt naar het organisatieadviesvak.

•  ‘Ziva’ is jouw debuut?  Is schrijven een late roeping?  Waarom heeft het zo lang geduurd voordat jouw eerste boek uitkwam?

Ziva is inderdaad mijn debuut. Ik ben pas gaan schrijven na mijn werkzame leven. Overigens op aanraden van anderen, omdat die vonden dat ik goed kon schrijven. Een roeping zou ik het derhalve niet willen noemen, eerder een uiting van mijn creativiteit. Voor mij was het een experiment om te zien of ik een verhaal kon verzinnen waarmee ik een heel boek kon vullen en dat ook nog aardig was om te lezen. Aan de positieve reviews af te meten is dit gelukt.

•  Hoe kwam je ertoe om jouw thriller de titel ‘Ziva’ mee te geven?  Ken je iemand met die naam?

Nee, ik kende niemand met deze naam. Er zijn een aantal titels voor mijn thriller de revue gepasseerd. Uiteindelijk heb ik voor Ziva gekozen, omdat zij in mijn beleving de belangrijkste persoon is in het verhaal. Persoonlijk vind ik het niet alleen een mooie, niet alledaagse naam, maar ook een die nieuwsgierig maakt en als titel makkelijk is te onthouden.

•  In ‘Ziva’ wordt beweerd dat statistisch gezien, Nederland in de top tien van de minst corrupte landen ter wereld staat.  Toch is corruptie de insteek van jouw debuut.  Hoe kwam je bij dit idee?

Het is een mooie positie, maar Nederland staat niet op nummer 1. In Nederland blijken er bijvoorbeeld mensen in hoge posities en met goed betaalde banen te zijn, die de verleidingen van crimineel geld niet kunnen weerstaan. Dit betreft dan bijvoorbeeld mensen waarvan een hogere maatstaf van integriteit en een hoog moreel besef wordt verwacht. Misschien ben ik daar naïef in, maar als deze mensen corrumperen verwonder ik mij daar in bijzondere mate over. Ik vind het interessant om over dit soort maatschappelijke thema’s met de bijbehorende hoofdrolspelers te schrijven. Ik ben dan ook nieuwsgierig of ik mij als schrijver in dit soort mensen kan verplaatsen.

•  ‘Ziva’ draait om fraude in de bouwwereld.  Is jouw thriller gebaseerd op een bestaande fraudezaak?

Nee, het is niet gebaseerd op een bestaande fraudezaak. Het is volledig gefingeerd. Er waren eerder wel fraudezaken in de bouwwereld en bij overheden bekend en raakte hierdoor geïnspireerd.

•  Zijn corruptie en fraude zaken die jij volgt?

Niet specifiek. In zijn algemeenheid volg ik altijd onderwerpen die te maken hebben met maatschappelijk thema’s die een negatieve invloed hebben op de samenleving, daar vallen ook corruptie en fraude onder.

•  In jouw boek eisen journalisten een belangrijke rol op.  Had je even genoeg van vermoeide en getraumatiseerde politie-inspecteurs?

Ik ben niet wars van een alcolholistische, gescheiden politieinspecteur met een psychische aandoening, maar een onderzoeksjournalist vind ik interessanter en kan zich meer permitteren, althans in mijn boek.

Onderzoeksjournalistiek vind ik een mooi en fascinerend vakgebied. Zelf ben ik nogal nieuwsgierig en wil ik het naadje van de kous weten. Dat is soms ook mijn valkuil bij het schrijven. Ik heb de neiging veel irrelevante details te benoemen, die ik dan later weer moet schrappen.

•  De zee, de zon op de golven, het zijn beelden die dikwijls terugkomen.  Is de zee ook heel aanwezig in jouw persoonlijke leven?

Ik ben geboren in Den Haag en ben opgegroeid met de zee, strand en de golven. Om die reden vond ik het leuk om mijn onderzoeksjournalist een Schevenings huis met een prachtig uitzicht op de zee en de golven te geven. Een huis waar ik vroeger als kind vaak langs liep en graag had willen wonen.

• In jouw thriller ga je met het corruptie- en chantageverhaal ook richting Rusland.  Volg jij de corruptie en schandalen die ons vanuit dat land bereiken?  De zaak Navalny, bv.?

Ik volg het wel, maar niet op de voet. De zaak Navalny geeft mij een machteloos gevoel. Hij voert een gevecht dat niet of nauwelijks is te winnen. Ik heb grote bewondering voor zijn grenzeloze inzet om te vechten tegen de corruptie en fraude.

•  Dat roken van Leo!  Niet goed voor de gezondheid!  Een ondeugd waar je zelf ook schuldig aan pleit?

Leo moet wel íets hebben wat niet deugt. In zijn geval is dat roken. Zelf heb ik ook gerookt, maar ik ben al 30 jaar gestopt.

•  Heb je iets van jezelf in één of meerdere van jouw personages gestoken?  Met wie vertoon je de meeste overeenkomsten?

Het kan zijn dat ik onbewust iets van mezelf in de personages heb gestoken. Alle bedachte personages zijn uiteraard fictief en daar heb ik mijn fantasie op losgelaten. Er is niet een personage in het bijzonder waar ik de meeste overeenkomsten mee heb.

•  Ben je van mening dat onderzoeksjournalistiek een gevaarlijk beroep is?

Het kan inderdaad een gevaarlijk beroep zijn. Het is afhankelijk van wat je onderzoekt. Als je je begeeft in de criminele wereld of een corrupte overheid in het buitenland, loop je risico. Je zult maar onderzoeksjournalist in bijvoorbeeld Rusland zijn.

•  Heb je onderzoek verricht naar de gevaren die gepaard gaan met het beroep?

Niet gericht, maar in de loop der tijd heb ik wel zaken voorbij zien komen die me bij zijn gebleven. Soms is de werkelijkheid gruwelijker dan fictie. Verder vind ik dat je als schrijver ongebreideld je eigen fantasie moet gebruiken, zolang het maar geloofwaardig blijft. Als het kan wil ik daarin een beetje origineel zijn.

•  Werd je verrast door wat je ontdekte?

Ik ben een groot voorstander van vrije meningsuiting, mits het niet haatzaaiend of discriminerend is. Ik word vaak onaangenaam verrast als een journalist in een ander land zich kritisch over zijn of haar overheid uitlaat en daarvoor wordt gestraft. Vrijheid van meningsuiting, maar dan wel met kogelvrijvest aan.

•  Corruptie en chantage worden ook in ‘Ziva’ geassocieerd met seksfeestjes, BDSM-praktijken, snoepreisjes en luxeproducten.  Heb je je verder geïnformeerd bij een insider in het milieu?

Niet direct geïnformeerd. Je hoort en leest wel eens wat en verder heb ik een ruime fantasie. 

•  ‘Ziva’ bruist van de actie in het tweede deel van het boek.  Had je al die actie van te voren gepland of ging het verhaal met je aan de haal tijdens het schrijven?

Ik ken schrijvers die hun hele verhaal vooraf al hebben bedacht en in steekwoorden op post-it uitgewerkt op de muur hebben geplakt. Zo’n iemand ben ik niet. Ik ben iemand die intuïtief schrijft. Toen ik aan het verhaal begon had ik iets in grote lijnen in mijn hoofd en ben gewoon begonnen met hoofdstuk 1. En daarna hoofdstuk 2. Na ieder hoofdstuk dacht ik, hoe moet ik in hemelsnaam verder? En dan kwam er al schrijvende altijd weer iets. Deze schrijfmethode is altijd spannend, ik weet nooit hoe het de volgende dag verder gaat. Maar hoe groot is de voldoening als toch weer iets aardigs op papier is gekomen.

•  Is ‘Ziva’ het resultaat van bloed, zweet en tranen of rolde het verhaal vlot uit je pen/PC?

Op het moment dat ik begon met schrijven had ik het voornemen dat er veel in moest gebeuren. In ieder geval geen voortkabbelend verhaal met aan het einde pas de spanning van de ontknoping. De spanning moest door het hele boek voelbaar zijn. Bloed, zweet en tranen heeft het mij niet gekost, wel veel tijd. De eerste versie had een omvang van rond de 600 pagina’s. Als debutant maak je met zo’n omvang een kleine kans uitgegeven te worden, vertelde mij een docent op de Schrijversacademie. Dat klopte ook, want ik kreeg de ene afwijzing na de andere. In plaats van het advies dit verhaal in de la te leggen en met een nieuw te beginnen, ben ik het gaan inkorten tot ongeveer 300 pagina’s. Ik vond het namelijk doodzonde om het in te la te leggen, want er zaten zulke bijzondere en spannende dingen in. Dat inkorten heeft mij overigens wel bloed, zweet en tranen gekost. Desondanks heb ik er geen spijt van, want ook daar heb ik veel van geleerd.

• De actie in ‘Ziva’ wordt heel filmisch uitgewerkt.  Ben je een visueel schrijver en zie je het allemaal voor jouw ogen gebeuren?

Blijkbaar ben ik een visueel schrijver, want ik hoor dit wel meer. Ik ben inderdaad visueel ingesteld. In het dagelijks leven ben ik een observator en zie ik veel. Als ik schrijf zie ik het allemaal in detail voor mijn ogen gebeuren, ik hoef het alleen nog maar op te schrijven. Ik vind het ook leuk om de lezer mee te laten reizen of te ervaren in wat ik zie.

• Ben je iemand die zelf graag leest?  Spannende boeken?

Ik lees heel graag. Wat dat betreft ben ik een omnivoor: romans, thrillers en non fictie.

•  Wie is jouw favoriete auteur?

Favoriete auteurs zijn voor mij tijdgebonden. Momenteel zijn dit voor thrillers: D.B. John, voor romans: Hanya Yanagihara en voor non-fictie: Yuval Noah Harari

•  Aan welk boek hou jij de mooiste herinneringen?

Een klein leven van Hanya Yanagihara. Knap hoe zij zich in haar personages zo diep in kan laten dalen.

•  Leo Klokman is een bekende Nederlander en hij en zijn programma kunnen rekenen op heel wat fans.  Ben jij een trouw kijker van het soort programma’s dat Leo brengt?

Eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik nauwelijks televisie kijk, dus van dit type programma’s heb ik er in mijn leven twee of drie gezien.

•  Is er met Leo en Amy een nieuw duo opgestaan? Komt er nog een vervolg?

Aanvankelijk was ik het niet van plan, maar doordat ik veel positieve reacties op Leo en Amy kreeg, heb ik ze in mijn volgende boek weer een prominente rol gegeven.

•  Ben je ondertussen met een ander boek bezig?  Wil je daar al iets over zeggen?

Ja, ik ben inderdaad met een tweede thriller bezig en wat ik daar over kan zeggen is dat het bijna af is en naar verwachting in het najaar verschijnt. Van Stephen King heb ik geleerd dat je pas inhoudelijk iets over je boek mag zeggen als het gepubliceerd wordt. Dus die raad volg ik maar op. Wat ik wel kwijt kan is, dat het een heel bijzonder en waanzinnig spannend verhaal is geworden over een thema dat de hele wereld heeft getroffen. Nee, niet corona.

Ik onthou ‘waanzinnig spannend’ en ‘heel bijzonder’.  Dit schept verwachtingen!  Hartelijk dank, John dat je je medewerking aan dit ‘interview’ wou verlenen.  Ik wens jou nog heel veel succes en inspiratie.  Ik kijk uit naar jouw volgende ‘heel bijzonder en waanzinnig spannend verhaal’!

Anita voor Thrillerlezers!