Tijgers in de nacht door Fiona McFarlane

De 75-jarige weduwe Ruth woont alleen aan de Australische westkust. Haar twee zoons wonen ver weg, en in haar afgelegen strandhuis probeert ze de laatste jaren van haar leven zinvol door te brengen. Op een ochtend wordt Ruth angstig wakker. Ze is ervan overtuigd dat er een tijger in haar huis rondsluipt. Dan krijgt ze totaal onverwacht bezoek van een exotische vrouw die beweert namens de regering voor haar te komen zorgen. Deze Frida weet met haar kordate optreden en charme een plek te veroveren in zowel Ruths hart als haar huis. Frida en de tijger: ze zijn er, en ze gaan niet meer weg. Maar zijn ze wel wat ze lijken? Wie kan Ruth vertrouwen? En kan ze zichzelf nog wel vertrouwen? Beschreven door de ogen van Ruth geeft Tijgers in de nacht een bloedstollende en tegelijkertijd ontroerende inkijk in het leven van een vrouw die op zoek is naar houvast en liefde.

Ze is alleen. Samen met haar katten woont Ruth alleen aan de kust. Ze is een welgestelde weduwe en haar twee jongens ziet ze weinig, ze spreekt ze incidenteel aan de telefoon. Ze mist haar man Harry die kort na zijn pensionering is overleden en moet zichzelf zien te redden in hun voormalige vakantiewoning. En dat gaat op zich best aardig. Op een doordeweekse dag staat Frida op haar drempel. Ze geeft aan dat haar vanuit de overheid is gevraagd om voor Ruth te komen zorgen. Ruth is verbaasd maar ook ingenomen door de persoonlijkheid van deze bijzondere verschijning. Ze besluit om op het aanbod in te gaan, ze heeft graag gezelschap. Maar al snel wordt het duidelijk dat Frida een sterke persoon is die zonder enige schroom de leiding neemt in het leven van en óver Ruth. Omdat Ruth nogal eens in de war is, dingen hoort in huis die er niet zijn, vindt ze het idee niet meer alleen te hoeven zijn wel zo prettig. Ze vertrouwt Frida en de zorg die aan haar wordt besteed ervaart ze als prettig. Frida wringt zichzelf steeds meer in het leven van Ruth, ze zorgt ervoor dat Ruth niet meer zonder haar kan. Ruth wordt op haar beurt totaal afhankelijk van wat Frida zegt, denkt en doet.

Ruth is opgegroeid in een missionarisgezin op Fiji. Haar ouders waren arts en runden daar een kliniek. In deze kliniek kwam destijds een nieuwe jonge arts te werken; Richard. Ruth was heimelijk verliefd op hem maar die liefde bleef helaas onbeantwoord. Ze is hem echter nooit vergeten. Nu, ruim 50 jaar later besluit ze om contact te zoeken met hem en hem uit te nodigen bij haar thuis.

Ruth is zich ervan bewust dat ze moeite heeft met dingen onthouden, dat haar geheugen haar steeds meer in de steek laat. Maar ze is er ook van overtuigd dat ze het in de gaten heeft wanneer Frida daar heel slim op inspeelt en daar probeert misbruik of gebruik van te maken. Toch laat ze dit toe, ze is inmiddels enorm afhankelijk van deze zorg geworden en tenslotte ontgaat haar ook wel veel. Het vertrouwen in Frida groeit tot bijna onvoorwaardelijk. Maar is dat wel terecht? Verdient Frida dat vertrouwen überhaupt wel? Of is het zo dat Ruth zo in de war is dat haar gebrek aan besef van realiteit en de terugval in de tijd haar op het verkeerde been zet? Het is niet alleen de vraag of Frida te vertrouwen is maar kan ze nog wel op zichzelf rekenen?

“Tijgers in de nacht” is een indringend verhaal over eenzaamheid, vertrouwen en de hunkering naar liefde en vriendschap. De verwarring waarmee Ruth te maken heeft maakt dat iemand op een bepaald moment niet meer voor zichzelf kan zorgen, dat situaties gevaarlijk kunnen worden. De aanwezigheid van de ijverige maar wispelturige Frida is een voor de hand liggend scenario. De relatie tussen beide vrouwen is bijzonder te noemen. Het was mij echter meteen duidelijk waar het verhaal heen zou gaan. De ingrediënten waarmee het verhaal begint en vervolgens de verschijning van Frida waren voor mij een voor de hand liggende optelsom. Neemt niet weg dat het verhaal prachtig is neergezet. Vooral de twijfel die Ruth aan zichzelf heeft is schrijnend en toont een eenzaamheid die dementie met zich meebrengt. De omschreven vernieuwde kennismaking met Richard was vertederend en bracht een glimlach bij me teweeg. De angst om het ouder worden op deze manier, het niet meer zeker kunnen zijn van je eigen denken en handelen, lijkt mij vreselijk. Dat in dit verhaal daar misbruik van wordt gemaakt lijkt mij ook in de realiteit iets wat gemakkelijk voor zou kunnen komen. Mensen zijn daar tenslotte listig genoeg voor.
De flashbacks die Ruth voor zich ziet zijn beeldend, je waant je als lezer een korte tijd aanwezig in haar jonge jaren op Fiji, je voelt haar jeugdige verliefdheid en vervolgens haar verdriet. Het is alleen niet altijd duidelijk wanneer het flashbacks betreft, gedachten in het ‘nu’ of gewone herinneringen. Het leest ietwat verwarrend. Als dat de opzet van het verhaal is om de hersenspinsels van Ruth te weerspiegelen dan is dat voortreffelijk gelukt, ik was de weg zo nu en dan ook even kwijt. Maar ik heb mijn twijfels en denk dat het ook met de vertaling te maken kan hebben, of een combinatie van beide. Soms is het verhaal ook wat langdradig en raakte ik uit mijn leestempo. Dan moest ik even een paar regels teruglezen om weer in het verhaal te komen. Het heeft wellicht ook te maken dat de flashbacks niet cursief gedrukt zijn of met leestekens worden aangegeven. Dat leest voor mij wel stukken prettiger. Maar de boodschap van het verhaal is en blijft intrigerend en daar gaat het voornamelijk om.

Hoe dan ook; het is een zwaar, indrukwekkend en vooral menselijk verhaal waarin de hoofdpersonages prachtig worden neergezet. Het indringende aspect van verwarring van de geest, het jezelf kwijtraken en nog vaag herkennen is ronduit confronterend. Je krijgt een intense kijk in de warrige gedachten van deze lieve, onbevangen vrouw. Maar ook de beweegredenen van Frida die doet wat ze doet om persoonlijke redenen. Die uiteindelijk zowel doortrapt als menselijk blijkt, hoe is het mogelijk? Het verhaal klopt gewoon vanaf de eerste pagina. Erg mooi.

“Tijgers in de nacht” is een must voor lezers die van verhalen houden die uit het leven gegrepen kunnen zijn. Waarin het menselijk aspect de boventoon voert en je wordt meegetrokken in de gedachtewereld van iemand die daar niet altijd de volledige controle over heeft. Heel bijzonder om te lezen.

4 sterren

Patrice van Trigt