"Ik ben Pelgrim" - Terry Hayes

Pelgrim is de codenaam van een man die niet bestaat.

Een vermoorde jonge vrouw in een obscuur hotel in New York.

Een vader die publiekelijk wordt onthoofd in Saoedi-Arabië.

Een man wiens ogen worden gestolen in een Syrisch laboratorium.

Een plan om een afgrijselijke misdaad tegen de menselijkheid uit te voeren.

Eén man zal de reis maken om dit proberen tegen te gaan.

Pelgrim.

De geadopteerde zoon die uitgroeide tot een van de beste spionnen. De regisseur van een uiterst geheime eenheid binnen de Amerikaanse spionagedienst. Een man die, voordat hij van de aardbodem verdween, het ultieme boek schreef over forensisch onderzoek.

Het is datzelfde boek dat hem een jaar later in een obscuur hotel in Manhattan doet belanden, waar het lichaam van een onherkenbaar verminkt jonge vrouw is gevonden.

Maar wat begint als een moordonderzoek zonder aanwijzingen, verandert in een zoektocht naar een onbekende vijand die een weerzinwekkend plan tot uitvoer wil brengen.

Hoe komen de levens van een geheim agent, een jonge moslim ‘met een missie’ en een held van 9/11 bijeen? De eerste is het ultieme voorbeeld van een ‘niet bestaande identiteit’, een schaduw, een geest. Hij jaagt op een jonge moslim die, getekend door het verdriet uit zijn jeugd, het ‘westerse kwaad’ wil vernietigen, koste wat het kost. En de held van 9/11, een politieagent die per toeval stuit op het leven van de geheim agent en hem ‘per ongeluk’ heeft ontmaskerd waardoor er een bijzondere band ontstaat. Deze drie unieke persoonlijkheden maken het verhaal tot één geheel. Een sublieme combinatie van drie compleet verschillende persoonlijkheden, drie totaal andere werelden. Deze drie zijn zo knap met elkaar verweven, dat zij uiteindelijk de cirkel rondmaken, volledig kloppend, alle vragen beantwoord.

Dit alles begint met de dood van een vrouw in een hotelkamer in New York waarvan de omstandigheden zoveel vragen oproepen dat er geen sprake kan zijn van een ‘normale moord’, als je daar al over zou kunnen spreken. Twee hoofdrolspelers komen hier bijeen. Vervolgens wordt het verhaal verteld, terug in de tijd, dat zich afspeelt in Saoedi-Arabië. Een zoon die getuige is van de gruwelijke onthoofding van zijn vader en daarmee de westerse wereld de oorlog verklaart, hoe jong hij ook is, daarover bestaat geen twijfel. De reis tussen ‘West’ en ‘Oost’ maakt pijnlijk de kloof tussen deze twee aparte werelden duidelijk.

De vier delen waaruit het boek is opgebouwd roepen bij mij, na het lezen, meteen vier kernwoorden op;  opsporen, identificeren, confronteren en afronden. Allesomvattend benoemen die vier woorden meteen ook de onderverdeling van het boek.

Het verhaal is menselijk, op momenten heel rauw, hard en meedogenloos. Om vervolgens toch het kwetsbare in ieder mens te tonen, de drang naar liefde, verbondenheid en vriendschap. De eenzaamheid is bijna tastbaar, zo ook de gedrevenheid. Alles gebeurt met een hoger doel voor ogen. Of het de geheim agent betreft of de jonge moslim op zijn missie. Alle verhaallijnen gaan terug in de tijd en spelen zich vervolgens weer af in het heden. Dat is zeker met een reden want dan pas worden de motieven je duidelijk. Het ‘waarom’ iemand iets doet en waarvoor. Je krijgt hierdoor inzicht in de persoonlijke omstandigheden van de hoofdpersonen, de drive waarmee ze doen wát ze doen, de werelden waarin zij leven. Op een manier geschreven dat je blijft lezen, je meer wilt weten.

Als lezer wordt je dan ook meegenomen over de hele wereld. Er volgt een kennismaking met vele gewoonten en culturen. Je krijgt, ten behoeve van het verhaal, inzichten in het globale netwerk van politie, politiek en de geheime diensten en daarmee ook de onderlinge verstandhoudingen óf juist het gebrek daaraan. Het westen tegen het oosten, dat blijft je het gehele verhaal bij. De totstandkoming van een organisatie zoals Al Qaida, de drijfveren en de onuitputtelijke loyaliteit aan elkaar en aan hun geloof. De meest onherbergzame gebieden ter wereld die hen de bescherming biedt om te strijden en vooral om niet gevonden te worden. Of je het daar nu mee eens bent of niet, het zet je toch ook aan het nadenken. Wie blijkt er op termijn de sterkste, houdt de terroristische dreiging ooit op, zijn wij ooit nog veilig, ‘vrede op aarde’ is dat in onze wereld eigenlijk nog wel haalbaar? Zoveel vragen….. Hoe realistisch de schrijfstijl ook is, je moet als lezer niet vergeten dat het natuurlijk wel geschreven is vanuit een westerse kijk op dit alles. Er zal ontzettend veel research zijn geweest om zo waarheidsgetrouw mogelijk dit allemaal op papier te krijgen. En voor mij als leek is dat zeker gelukt, geen moment de gedachte dat iets niet zo zou kúnnen zijn. Maar toch mis ik de verdieping aan de kant van de Islam. Ik had graag de gedachtengang van de jonge moslim wat meer aandacht zien krijgen. Als je getuige bent van het executeren van je vader snap ik dat je op wraak zint, maar waarom dan meteen het extremisme opzoeken? Daar zit natuurlijk meer achter dan wat er nu in het verhaal wordt vertelt. Het is een detail maar daar had ik graag wat meer over willen lezen.

Terry Hayes schrijft in een stijl die vlot, niet te moeilijk, duidelijk en met snelheid gelezen kan worden. Wat me opvalt, is dat hij niet te flauw is met het gebruik van zogenaamde ‘cliffhangers’ en lange dialogen. Zeker niet langdradig en soms zelfs grappig. Toch blijf je continue geprikkeld en daardoor is het boek moeilijk weg te leggen, de kunst om een zin dusdanig te eindigen dat je als lezer steeds de neiging hebt om nog even verder te lezen, verder het verhaal ingezogen te worden. Al lezend kwam bij mij het gevoel van ongeloofwaardigheid zo nu en dan wel naar boven. Soms is het nét een beetje te gemakkelijk allemaal, voor de hand liggend, té toevallig. Dat doet zeker niets af aan het inhoudelijke verhaal en heeft niets met de manier van schrijven te maken, integendeel! Maar het feit dat het zó geloofwaardig wordt neergezet máákt het bijna ongelooflijk, haast filmisch!

De schrijver heeft volop de ruimte genomen situaties dusdanig te omschrijven dat er geen ruimte tot vrije interpretatie is en dat is geniaal. Vooral omdat hij dat doet op een uitvoerige manier zonder dat het langdradig of saai wordt. Ieder woord in het boek heeft zijn nut. Heel soms heb ik ook wel moeten lachen om de formulering van een bepaalde zin; het maar blijven opsommen van feiten, alleen gescheiden door komma’s waren de zinnen haast eindeloos, namen een halve pagina in beslag. Maar ook hier komt Hayes mee weg. 

“Ik ben Pelgrim”…..blijkt in zekere zin absoluut een pelgrimstocht te zijn. De opvallende sticker op de cover met de tekst ‘de enige thriller die je móet lezen’ met het reliëf van een vingerafdruk, duidend op ieders unieke identiteit,  in combinatie met de ruim 700 pagina’s was dat genoeg verleiding voor mij om het boek dan ook maar eens te gaan lezen. En ik ben blij dat ik dat heb gedaan. Het is een goed, spannend boek. En….het is een debuut! Ik weet niet wat het is maar ik lees de laatste tijd veel eerstelingen en die zijn stuk voor stuk verrassend goed. Zo ook “Ik ben Pelgrim”. Het is uniek in zijn soort. Een boek dat geschikt is als filmscript, een goede regisseur kan er meteen mee aan de slag. Feitelijk leest het ook als een film, een goede film!

Hoe het verhaal uiteindelijk gaat lopen is zeker niet voorspelbaar, maar om daar achter te komen zul je het toch echt zelf moeten gaan lezen. Ik raad het je van harte aan!

Patrice

Zelf lezen? Klik hier om het boek te bestellen